«Γρηγορείτε, στήκετε εν τη πίστει, ανδρίζεσθε,
κραταιούσθε» (Α’ Προς Κορινθίους 16:13).
Ο Απόστολος δίνει αυτή την σημαντική συμβουλή,
για να στρέψει στην προσοχή τους προς τον κίνδυνο του κόσμου τούτου, να τους
καλέσει σε συχνή εξέταση της καρδιάς τους, επειδή χωρίς αυτό, είναι εύκολο
κανείς να καταστρέψει την καθαρότητα και το πάθος της πίστεώς του και χωρίς να
το αντιληφθεί, να περάσει στην αντίπερα όχθη του πονηρού και της απιστίας.
Όπως είναι βασική μας μέριμνα να προσέχουμε
εκείνα που μπορούν να ζημιώσουν την φυσική μας υγεία, έτσι οφείλουμε να έχουμε
σαν πνευματική μας μέριμνα να προσέχουμε εκείνα που μπορούν να ζημιώσουν την
πνευματική μας ζωή και το έργο της πίστεως και της σωτηρίας. Συνεπώς, πρέπει να
ελέγχετε προσεκτικά και με προσήλωση τα εσωτερικά σας ορμέμφυτα: είναι εκ Θεού,
η από το πνεύμα του πονηρού; Να φυλάγεσθε από τους πειρασμούς του κόσμου
τούτου, και από τους κοσμικούς ανθρώπους. Να φυλάγεσθε από τους κρυφούς
εσωτερικούς πειρασμούς που προέρχονται από το πνεύμα της αδιαφορίας και απροσεξίας
την ώρα της προσευχής εξ αιτίας της φθίνουσας Χριστιανικής αγάπης.
Αν στρέψουμε την προσοχή μας στον νου μας, θα
παρατηρήσουμε ένα χείμαρρο αλλεπάλληλων λογισμών και ιδεών. Ο χείμαρρος αυτός
είναι αδιάκοπος, τρέχει γοργά προς κάθε κατεύθυνση και κάθε στιγμή – στο σπίτι,
στην εκκλησία, στην εργασία, όταν διαβάζουμε, όταν συζητούμε… Συνήθως το
ονομάζουμε «σκέψη», γράφει ο Επίσκοπος Θεοφάνης ο Έγκλειστος, αλλά στην
πραγματικότητα είναι μία διαταραχή του νοός, ένα σκόρπισμα, μία έλλειψη
συγκέντρωσης και προσοχής.
Το ίδιο συμβαίνει και στην καρδιά. Έχετε ποτέ
παρατηρήσει την ζωή της καρδιάς; Δοκιμάστε να το κάνετε, έστω για ένα μικρό
διάστημα, και παρατηρήστε τι θα ανακαλύψετε: Προκύπτει κάτι δυσάρεστο, και
ταράζεστε. Σας βρίσκει κάποια δυστυχία, και νοιώθετε λύπηση για τον εαυτό σας.
Βλέπετε κάποιον που δεν συμπαθείτε, και αμέσως αναβλύζει μέσα σας η εχθρότητα.
Συναντιέστε με κάποιον ισότιμό σας, ο οποίος εν τω μεταξύ σας έχει προσπεράσει
κοινωνικά, και αρχίζετε να τον φθονείτε. Αναπολείτε τα ταλέντα σας και τις
ικανότητές σας, και αρχίζετε να νοιώθετε υπερηφάνεια…. Όλη αυτή η σαπίλα:
ματαιοδοξία, σαρκική επιθυμία, λαιμαργία, ακηδία, κακία… η μια στοιβαγμένη πάνω
στην άλλη, τελικά καταστρέφουν την καρδιά. Και όλα αυτά μπορούν να διαπεράσουν
την καρδιά μέσα σε λίγα μόνο λεπτά. Για τον λόγο αυτό, κάποιος ασκητής που
ασκούσε αυστηρό έλεγχο στον εαυτό του, είπε -πολύ σωστά- ότι «η καρδιά του
ανθρώπου είναι γεμάτη από δηλητηριώδη φίδια. Μόνο οι καρδιές των αγίων είναι
απαλλαγμένες από αυτά τα φίδια: τα πάθη.»
Τέτοια όμως απαλλαγή αποκτάται μονάχα μέσω
μιας μακροχρόνιας και δύσκολης διαδικασίας αυτογνωσίας, προσωπικής ενασχόλησης
και επιφυλακής προς την έσω ζωή μας, δηλαδή, την ψυχή.
Να είστε προσεκτικοί. Να είστε σε επιφυλακή
για την ψυχή σας! Να στρέφετε τους λογισμούς σας μακριά από εκείνα που γρήγορα
παρέρχονται, και να τους προσηλώνετε σε εκείνα που είναι αιώνια. Έτσι θα βρείτε
την χαρά που ποθεί η ψυχή σας, και για την οποία διψά η καρδιά σας.
