«Το κάπνισμα βλάπτει σοβαρά την υγείαν». Ποιος θα μπορούσε να φανταστεί ότι οι διαφημίσεις των τσιγάρων θα ήταν υποχρεωμένες να αναγράφουν την παραπάνω έντονη υπόμνηση! Η ζωή όμως μας επιφυλάσσει πολλές εκπλήξεις. Μέχρι χθες ο δικτάτορας καπνός ήταν ο ισχυρότερος δυνάστης σε όλη την οικουμένη. Σήμερα, κατά περίεργη σύμπτωση, γενικότερη διαμφισβήτηση των απολυταρχιών συμπίπτει με την ολοένα και αυξανόμενη εξέγερση κατά της τυραννίας του τσιγάρου.
Η εξέγερση αυτή είχε τους προδρόμους της. Δεν πρέπει να μας ξαφνιάσει αν πληροφορηθούμε, ότι ένας άγιος της Εκκλησίας μας, εδώ και 200 χρόνια ο άγιος Νικόδημος Αγιορείτης έγραψε εναντίον του καπνίσματος. Μερικά αποσπάσματα είναι χαρακτηριστικά.
Γράφει: «Εδώ σε υπομιμνήσκω, ώ αναγνώστα και την κακήν χρήσιν, την οποία κάμνουσιν σήμερον, όχι μόνον λαϊκοί, αλλά και ιερωμένοι, εις το χόρτο το καλούμενον Νικοτιανήν, το οποίον ευρεθέν εις μίαν επαρχίαν της Β. Αμερικής καλουμένην Ανθέαν, και προσφερθέν υπό του πρέσβεως του Πορτογάλου, ως εν θαύμα του νέου κόσμου, προς την Αικατερίνην, βασίλισσαν της Γαλλίας, ωνομάσθη εξ αυτής δια τούτου του υψηλού τίτλου, «χόρτον βασιλικόν». Έστι δε τούτο, ο κοινώς παρά πάντων λεγόμενος καπνός».
Οι λόγοι που προβάλλει ο άγιος Νικόδημος κατά της χρήσεως είναι τρείς: Α΄ διότι αύτη η μεταχείρισις είναι εναντία εις την χρηστοήθειαν…., Β΄ διότι αυτή είναι ανοίκειος εις το υψηλόν χαρακτήρα της ιερωσύνης…και Γ΄ διότι είναι εναντίον εις την υγείαν του σώματος».
Αφού καταφέρεται εναντίον της τότε συνηθείας να εισφοράται ο ταμπάκος με τη μύτη και να αποβάλλεται με αλλεπάλληλα άκοσμα φταρνίσματα, συνεχίζει: «Το φρικωδέστερον όμως θέαμα, είναι να βάλλη τις εις το στόμα του, το στόμιον τετορνευμένου τινός και βρωμερού κέρατος ή καλαμίου και εξ εκείνου του λαυρώδους και κεκαπνισμένου ξύλου να καταρροφά την ταρταρώδην αναθυμίασιν του καπνού δια του λάρυγγος του, εξατμίζων αυτήν, να εκβάλλη ως καμίνου καιομένης, καπνόν εκ του στόματος και των μυκτήρων….».
Και παρακάτω: «….η κακή και υπερβολική μεταχείρισις του καπνού, είναι εναντία εις αυτήν ακόμη την υγείαν του σώματος διότι πολλοί τούτον συχνώς μεταχειριζόμενοι, ευρέθησαν μετά θάνατον, έχοντες τα σπλάχνα κεκαηυμένα και τον εγκέφαλον εξηραμμένον και κεκαπνισμένον… όθεν δεν είναι τις σχεδόν, εξ όσων μεταχειριζονται συνεχώς το χόρτον τούτο, να μη ομολογή, ότι η χρήσις αυτού είναι περισσότερον μία κακία, παρά χρεία, και να μη καταδικάζη δια τούτο τον εαυτό του. Αλλά και οι ηθικοί φιλόσοφοι όλοι κοινώς κατηγορούσι την συνεχή και έμπροσθεν εις τους άλλους μεταχείρισιν του καπνού ως χυδαίαν και άγροικον».
