Ἡ
Θεία Λειτουργία εἶναι τύπος τῆς διαχρονικῆς Θείας Λειτουργίας ποὺ τελεῖται στὸν
οὐράνιο κόσμο καὶ περιγράφεται μερικῶς στὸ ἱερὸ λειτουργικὸ βιβλίο τῆς Ἀποκαλύψεως
τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ θεολόγου. Ὁ τύπος ποὺ τελεῖται σήμερα ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία διὰ
χειρῶν τῶν εἰδικῶν ἱερέων, ἐμπεριέχει πλῆθος ἀπὸ συμβολισμοὺς τοὺς ὁποίους ὀφείλει
νὰ ξέρει ὁ πιστὸς ὥστε ὄχι ἁπλὰ νὰ παρακολουθεῖ ἀλλὰ νὰ μετέχει. Νὰ μυσταγωγεῖται
μέσω αὐτῶν καὶ νὰ ὁδηγεῖται ὁ νοῦς του στὰ οὐράνια. Το θέμα τῆς Θείας
Λειτουργίας, ποὺ εἶναι ἡ καρδιὰ τῆς ἐν ἁγίω Πνεύματι λατρείας τῆς Ὀρθοδοξίας, εἶναι
τεράστιο. Ἐδῶ θὰ ἀρκεστοῦμε σὲ ἐλάχιστους ἀπὸ αὐτούς, ὅπως τοὺς καταγράφει ὁ ἅγιος
Μάξιμος ὁ Ὁμολογητής.Δηλαδὴ τί συμβολίζει τὸ κλείσιμο τῶν θυρῶν ποὺ γίνεται μετὰ
τὸ Εὐαγγέλιο, τί ἡ εἴσοδος τῶν ἁγίων Μυστηρίων, τί ὁ θεῖος ἀσπασμός, τί τὸ θεῖο
σύμβολο τῆς πίστεως, τί ἡ δοξολογία μὲ τὸν Τρισάγιο ὕμνο, καὶ τί ἡ Κυριακὴ
προσευχὴ ποὺ μᾶς παρέδωσε ὁ ἴδιος ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστός.
Τίνος
σύμβολο εἶναι τὸ κλείσιμο τῶν θυρῶν.
Τὸ κλείσιμο
τῶν θυρῶν τῆς ἁγίας Ἐκκλησίας τοῦ Θεοῦ, ποὺ γίνεται μετὰ τὴν ἀνάγνωση τοῦ ἁγίου
Εὐαγγελίου καὶ τὴν ἀπομάκρυνση τῶν κατηχουμένων, φανερώνει τὴν παροδικότητα τῶν
ὑλικῶν καὶ τὴν εἴσοδο τῶν ἀξίων στὸ νοητὸ κόσμο, δηλαδὴ τὸ νυφικὸ θάλαμο τοῦ
Χριστοῦ, ποὺ θὰ γίνει ἔπειτα ἀπὸ τὸ φοβερὸ ἐκεῖνο χωρισμὸ καὶ τὴ φοβερότατη ἀπόφαση.
Φανερώνει ἀκόμα τὴ ριζικὴ ἀπόρριψη τῆς ἀπάτης ποὺ προκαλοῦν οἱ αἰσθήσεις.
Τί
σημαίνει ἡ εἴσοδος τῶν ἁγίων Μυστηρίων.
Ἡ εἴσοδος
πάλι τῶν ἁγίων καὶ σεβαστῶν Μυστηρίων εἶναι ἡ ἀρχὴ κι ὁ πρόλογος, ὅπως ἔλεγε ὁ
μεγάλος ἐκεῖνος γέροντας, τῆς καινούριας διδαχῆς,ποὺ θὰ γίνει στοὺς οὐρανούς,
σχετικὰ μὲ τὴν οἰκονομία τοῦ Θεοῦ γιὰ μᾶς καὶ ἡ ἀποκάλυψη τοῦ μυστηρίου τῆς
σωτηρίας μας, ποὺ εἶναι κρυμμένο στὰ ἄδυτα τῆς θεϊκῆς μυστικότητας. «Οὐ γὰρ μὴ
πίω», λέγει ὁ Θεὸς καὶ Λόγος στοὺς μαθητές Του,«ἀπ’ ἄρτι ἐκ τοῦ γεννήματος τῆς ἀμπέλου,
ἕως ἂν πίνω μεθ’ ὑμῶν καινὸν ἐν τῇ Βασιλεία τοῦ Πατρὸς Ἐμοῦ» (Ματθ. 26:29).
Τίνος
σύμβολο εἶναι ὁ θεῖος ἀσπασμός.
Κι ὁ
πνευματικὸς ἀσπασμός, ποὺ ἀπευθύνεται σ’ ὅλους, εἶναι πρότυπο καὶ
προδιαγραφήτης ὁμόνοιας, τῆς ὁμοφροσύνης ὅλων μεταξύ τους καὶ τῆς λογικῆς
ταυτότητας, ποὺ θὰ πραγματοποιηθεῖ τὸν καιρὸ τῆς ἀποκάλυψης τῶν μελλοντικῶν ἄρρητων
ἀγαθῶν, ποὺ ἀποτελεῖ προσδοκία πίστης κι ἀγάπης. Χάρη στὴν ἀποκάλυψη αὐτὴ οἰκειώνονται
οἱ ἄξιοί το Λόγο καὶ Θεό. Γιατί τὸ στόμα εἶναι τοῦ λόγου σύμβολο καὶ γιὰ τοῦτο ἀκριβῶς
ὅλοι ὅσοι ἔχουν κοινωνήσει τὸ λόγο, σὰν λογικοί, μετέχουν σ’ ὅλα καθὼς καὶ στὸν
πρῶτο καὶ μοναδικὸ Λόγο τὸν αἴτιο κάθε λόγου.
Τί
σημαίνει τὸ θεῖο σύμβολο τῆς πίστεως.
Ἡ ὁμολογία
πάλι τοῦ θείου συμβόλου τῆς πίστεως, ποὺ γίνεται ἀπὸ ὅλους, προδηλώνει τὴ
μυστικὴ εὐχαριστία, ποὺ θὰ κάνουμε στὸν μέλλοντα αἰώνα, γιὰ τοὺς θαυμαστοὺς
λόγους καὶ τρόπους καὶ πάνσοφης Πρόνοιας τοῦ Θεοῦ γιὰ μᾶς. Μὲ τὴν εὐχαριστία αὐτὴ
οἱ ἄξιοι παρουσιάζουν τὸν ἑαυτό τους νὰ εὐγνωμονεῖ γιὰ τὴ θεία εὐεργεσία. Κι ἔξω
ἀπὸ αὐτὴ δὲν ἔχουν τίποτα ἄλλο νὰ ἀντιπροσφέρουν γιὰ κάθε ἕνα ἀπὸ τὰ ἄπειρα
θεία ἀγαθὰ ποὺ ἔχουν δεχθεῖ.
Τί
σημαίνει ἡ δοξολογία τοῦ Θεοῦ μὲ τὸν Τρισάγιο Ὕμνο.
Ἡ
τριπλῆ ἀναφώνηση τοῦ «Ἅγιος», ποὺ περιέχει ἡ ἱερὴ ὁμολογία, ἀπὸ μέρους ὅλου του
πιστοῦ λαοῦ, δείχνει τὴν ἕνωση καὶ τὴν ἰσοτιμία μὲ τὶς ἀσώματες καὶ νοερὲς
δυνάμεις, ποὺ θὰ φανεῖ στὸ μέλλον. Μὲ αὐτήν σε συμφωνία μὲ τὶς ἄνω δυνάμεις ἐξ
αἰτίας τῆς ταυτότητας τῆς σταθερῆς γύρω ἀπὸ τὸ Θεὸ ἀεικινησίας, θὰ μάθει ἡ ἀνθρώπινη
φύση νὰ ὑμνεῖ καὶ νὰ ἁγιάζει μὲ τρεῖς ἁγιαστικὲς ἀναφωνήσεις τὴν τρισυπόστατη
καὶ ὅμως μία θεότητα.
Τίνος
σύμβολο εἶναι ἡ ἁγία προσευχὴ τοῦ «Πάτερ ἠμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς».
Ἡ
Παναγία καὶ σεβαστῆ ἐπίκληση τοῦ μεγάλου καὶ μακαρίου Θεοῦ καὶ Πατέρα ἀποτελεῖ
σύμβολο τῆς ἐνυπόστατης καὶ ζωντανῆς υἱοθεσίας ποὺ θὰ μᾶς παραχωρηθεῖ κατὰ δωρεὰ
καὶ χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Σύμφωνα μὲ αὐτὴ θὰ ὑπερνικηθεῖ καὶ θὰ κρυφθεῖ
κάθε ἀνθρώπινη ἰδιότητα μὲ τὸν ἐρχομὸ τῆς χάρης καὶ ὅλοι οἱ ἅγιοι θὰ μεταβληθοῦν
καὶ θὰ γίνουν υἱοὶ τοῦ Θεοῦ, ὅσοι ἀπὸ ἐδῶ κιόλας στόλισαν μὲ τὶς ἀρετὲς τὸν ἑαυτὸ
τοὺς λαμπρὰ καὶ τιμημένα μὲ τὴ θεϊκὴ ὀμορφιὰ τῆς καλοσύνης.
(Ἔργα
ἁγίου Μάξιμου τοῦ Ὁμολογητῆ, Τ. Φ 14, σέλ. 113- 123)