Ὁ καλλίνικος Μάρτυς Ἀναστάσιος καταγόταν ἀπὸ τὴν Παραμυθιὰ τῆς Ἠπείρου. Ἦταν ἀγρότης καὶ πιστὸς χριστιανός. Μιὰ μέρα βγῆκε μὲ ἄλλους Χριστιανοὺς ἔξω στὰ χωράφια, γιὰ νὰ θερίσουν. Ὁ Ἀναστάσιος εἶχε πάρει μαζί του καὶ τὴν ἀδελφή του. Ἐκείνη τὴν ἡμέρα συνέπεσε νὰ περάσει ἀπὸ ἐκεῖ, ὁ υἱὸς τοῦ ἡγεμόνος τοῦ τόπου, ποὺ λεγόταν Μούσας, μαζὶ μὲ ἄλλους Ἀγαρηνοὺς γιὰ ὑπηρεσία. Μόλις οἱ ἄπιστοι εἶδαν τὴν ὡραιοτάτη ἀδελφή του Ἀναστασίου, ἔτρεξαν ἀμέσως κατὰ πάνω της, μὲ ἀνήθικους σκοπούς. Προφθάσε ὅμως ὁ Ἀναστάσιος καὶ ὅρμησε ἐναντίον τῶν Τούρκων. Ἔδωσε ἔτσι καιρὸ στὴν ἀδελφή του καὶ ἔφυγε.
Οἱ Ἀγαρηνοὶ προσβλήθηκαν, γιατί μαζὶ μὲ τὸν Ἀναστάσιο ἔτρεξαν καὶ ἄλλοι Χριστιανοὶ ἐναντίον τους καὶ τοὺς ἔβρισαν. Ὅταν ἐπέστρεψαν αὐτοὶ ἀπὸ τὴν ὑπηρεσία τους, στὸν Πασά, ὅλη ἡ μανία τοὺς στράφηκε ἐναντίον τοῦ Ἀναστασίου. Μάλιστα γιὰ νὰ ἐπιβαρύνουν τὴν θέση του, εἶπαν στὸν Πασά, ὅτι δῆθεν εἶχε δώσει λόγο νὰ ἀλλαξοπιστήσει καὶ δὲν τὸ ἔκαμε. Αὐτὸ ἦταν λόγος νὰ τὸν σκοτώσουν.
Ἀμέσως ὁ Πασὰς ἔστειλε στρατιῶτες καὶ συνέλαβαν τὸν Ἀναστάσιο. Ὅταν τὸν εἶδε τόσο ὡραῖο καὶ ἀνδρεῖο, σκέφθηκε νὰ τὸν καταφέρει, εἴτε μὲ κολακεῖες καὶ ὑποσχέσεις, εἴτε μὲ ἀπειλὲς καὶ τιμωρίες γιὰ νὰ ἀλλάξει τὴν πίστη του. Ὁ Ἀναστάσιος ὅμως ὅταν ἄκουσε τὴν τελευταία κατηγορία,
διαμαρτυρήθηκε μὲ δύναμη, ὅτι ποτὲ δὲν εἶχε δώσει τέτοια ὑπόσχεση σὲ κανένα. Ἐγώ,
εἶπε, Χριστιανὸς γεννήθηκα καὶ Χριστιανὸς θὰ πεθάνω μὲ τὴν βοήθεια τοῦ Χριστοῦ
μου.
Κατόπιν ἔβαλαν τὸν Ἀναστάσιο στὴν φυλακὴ μέχρι
νὰ σκεφτοῦν πὼς θὰ τὸν πείσουν νὰ ἀλλάξει τὴν πίστη του. Ἄρχισε λοιπόν, ὁ
πασάς, νὰ τοῦ ὑπόσχεται χίλια δυὸ ἀγαθά. Ἐν τέλει τοῦ εἶπε ὅτι θὰ τὸν θεωρεῖ σὰν
παιδὶ τοῦ γνήσιο, ἂν ὑπακούσει σε ὅτι τοῦ λέγει. Μὲ φρίκη, ἀηδία καὶ ἀποστροφή,
ἄκουσε ὅλα αὐτὰ ὁ Ἀναστάσιος, ὁ γενναῖος ἀθλητὴς τοῦ Χριστοῦ. Μὲ ἀξιοθαύμαστο
θάρρος τοὺς λέγει:
– Ἐγὼ ἔχω στοὺς οὐρανούς, ἀγαθὰ ὄχι σὰν αὐτὰ τὰ
δικά σας, ἀλλὰ πολὺ καλλίτερα, τιμιώτερα καὶ διαρκῆ, ποὺ δὲν τελειώνουν ποτέ. Δὲν
δέχομαι ἐπ’ οὐδενὶ λόγω τὰ δικά σας, τὰ φθαρτὰ καὶ μάταια, γιὰ νὰ μὴ χάσω ἐκεῖνα
τὰ αἰώνια. Γὶ αὐτὸ τὴν πίστη μου δὲν τὴν ἀρνοῦμαι μὲ κανένα τρόπο. Τὸν ἔκλεισαν
τότε πάλι στὴ φυλακή, ἕως ὅτου σκεφθοῦν τί νὰ τοῦ κάμουν.
Στὴν φυλακὴ ποὺ βρισκόταν μετέτρεψε στὸν
Χριστιανισμὸ τὸν ἴδιο τὸν γιὸ τοῦ Πασᾶ, τὸν Μουσά, ὁ ὁποῖος τὸν ἐπισκέφθηκε
μόνος του κρυφά. Ὁ Μάρτυς τοῦ λέγει:
– Ρωτᾶς, γιατί περιφρόνησα τὰ καλά, ποῦ μου
πρότεινε ὁ πατέρα σου; Αὐτὸ τὸ ἔκαμα γιατί ἐμεῖς ἔχομε στοὺς οὐρανοὺς ἀγαθὰ ἀνεκλάλητα
καὶ αἰώνια μὲ τὰ ὁποῖα ἂν παραβάλωμε ὅλα του κόσμου τὰ ἀγαθά, εἶναι σκιὰ καὶ
μηδέν.
Ὁ Πασάς, ἔβγαλε ἀπὸ τὴ φυλακὴ τὸν Ἀναστάσιο.
Βλέποντας ὅμως ὅτι δὲν κατάφερε νὰ πείσει οὔτε μὲ κολακεῖες, οὔτε μὲ φοβέρες,
διέταξε νὰ τὸν ἀποκεφαλίσουν, ἔξω ἀπὸ τὴν πόλη, πλησίον του Μοναστηριοῦ, ποὺ
βρισκόταν ἐκεῖ κοντά. Πράγματι! Τὸν πῆγαν ἐκεῖ καὶ ὁ δήμιος τράβηξε τὴν σπάθη
καὶ τὸν ἀποκεφάλισε. Ἔμεινε δὲ τὸ λείψανο τοῦ καλλινίκου Μάρτυρος κάτω ἐκεῖ, ποὺ
τὸν ἀποκεφάλισαν, ἀρκετὲς ἡμέρες. Κανεὶς ἀπὸ τοὺς Χριστιανοὺς δὲν τολμοῦσε νὰ
πλησιάσει γιὰ νὰ τὸ παραλάβει καὶ τὸ ἐνταφιάσει. Ὁ τύραννός τους εἶχε ἀπειλήσει
μὲ θάνατο. Ἔβλεπαν ὅμως κάθε βράδυ οἱ Χριστιανοὶ νὰ κατεβαίνει ἀπὸ τὸν οὐρανὸ ἕνα
φῶς ἐπάνω στὸ λείψανο τοῦ Ἁγίου.
Μιὰ νύκτα ὅμως ὁ Μάρτυς φάνηκε στὸ ὄνειρο τοῦ
Πασᾶ καὶ τὸν διέταξε ἀπειλώντας τὸν, νὰ δώσει τὸ λείψανό του στὸ Μοναστήρι. Τὸ
πρωὶ ἀμέσως εἰδοποιήθηκαν οἱ Μοναχοὶ καὶ ἦλθαν μὲ λαμπάδες καὶ θυμιάματα. Μὲ
τιμὲς ποὺ τοῦ ἄξιζαν καὶ μὲ εὐλάβεια ἔφεραν τὸ λείψανό του στὸ Μοναστήρι καὶ τὸ
ἐνταφίασαν.
Ὁ Ἅγιος Ἀναστάσιος ἀποκεφαλίστηκε τὴν 18ην
Νοεμβρίου τοῦ ἔτους 1750 εἰς δόξαν Θεοῦ.