ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΜΕΓΑΛΗ ΓΙΟΡΤΗ
Ἡ Ἑορτὴ τῆς κατὰ σάρκα Γεννήσεως τοῦ Κυρίου μᾶς Ἰησοῦ Χριστοῦ, τὰ Χριστούγεννα, ἀπότελει μία ἀπὸ τὶς μεγαλύτερες ἡμέρες τῆς χριστιανοσύνης. Ἀνήκει στὶς Δεσποτικὲς ἑορτές, δηλ. ἀναφέρεται σὲ γεγονὸς τῆς ζωῆς τοῦ Δεσπότη Χριστοῦ. Μαζὶ μὲ τὸ Πάσχα εἶναι οἱ κορυφαῖες ἑορτὲς τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας. Τὴν ἡμέρα αὐτὴ ἑορτάζουμε τὴν ἐνανθρώπηση τοῦ Θεοῦ Λόγου, τὴν κάθοδο τοῦ δευτέρου Προσώπου τῆς Ἁγίας Τριάδος στὸν κόσμο. Ὁ Θεὸς γίνεται ἄνθρωπος γιὰ νὰ γίνει ὁ ἄνθρωπος θεὸς κατὰ χάριν. Ὁ Θεὸς ἔρχεται ἀπὸ τὸν Οὐρανὸ στὴ γῆ, γιὰ νὰ ἀνέβει ὁ ἄνθρωπος ἀπὸ τὴ γῆ στὸν Οὐρανό. Ὁ Χριστὸς ἦλθε ἀνάμεσά μας γιὰ νὰ σώσει τὸ ἀνθρώπινο γένος, νὰ στήσει καὶ πάλι τὶς γκρεμισμένες γέφυρες ἐπικοινωνίας μὲ τὸν Θεό, νὰ ἀποκαταστήσει τὸν ἄνθρωπο στὴν ἀληθινή του δόξα, νὰ φανερώσει στοὺς ἀνθρώπους τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ. Ὁ Χριστὸς ταπεινώθηκε βαθειὰ γιὰ νὰ μᾶς ἀνυψώσει, γεννήθηκε στὸ χρόνο γιὰ νὰ ὑπερβοῦμε ἐμεῖς τὸ χρόνο, ἔλαβε τὴν ἀνθρώπινη φύση γιὰ νὰ τὴ θεώσει. Γι’ αὐτὸ γιορτάζουμε, χαιρόμαστε καὶ πανηγυρίζουμε.
ΤΟ ΑΓΙΟ ΔΩΔΕΚΑΗΜΕΡΟ
Τοὺς πρώτους αἰῶνες ἡ Γέννηση καὶ ἡ Βάπτιση τοῦ Χριστοῦ συνεο-ρτάζονταν τὴν ἴδια ἡμέρα, καὶ συγκεκριμένα στὶς 6 Ἰανουαρίου, μὲ τὸ κοινὸ ὄνομα Ἐπιφάνεια. Ἀπὸ τὰ μέσα του 4ου αἰώνα καθιερώθηκε ὡς ξεχωριστὴ ἡ γιορτὴ τῶν Χριστουγέννων στὶς 25 Δεκεμβρίου, καὶ παρέμεινε στὶς 6 Ἰανουαρίου μόνο ἡ γιορτὴ τῆς Βαπτίσεως τοῦ Κυρίου. Παράλληλα διαμορφώθηκε καὶ τὸ Ἅγιο Δωδεκαήμερο, δηλ. μιὰ περίοδος δώδεκα ἡμερῶν (25 Δεκεμβρίου ἕως 6 Ἰανουαρίου), ἀπὸ τὴν ἡμέρα τῶν Χριστουγέννων ἕως καὶ τὴν ἡμέρα τῶν Θεοφανείων, ποὺ περιλαμβάνει ἀκόμη τὴν ἑορτὴ τῆς Περιτομῆς τοῦ Κυρίου καὶ τὴ μνήμη τοῦ Μεγάλου Βασιλείου (1η Ἰανουαρίου).
Η ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ
Ἡ μεγάλη σημασία τῆς ἑορτῆς τῶν Χριστουγέννων καὶ ἡ εὐλάβεια τῶν χριστιανῶν, ὑπὸ τὴν ἐπίδραση μάλιστα καὶ τῆς χρονικὰ παλαιότερης Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς του Πάσχα, ὁδήγησαν στὴν καθιέρωση μιᾶς προπαρασκευαστικῆς περιόδου, ὅπου οἱ πιστοὶ ἑτοιμάζονται πνευματικὰ νὰ «ὁδεύσουν» μέχρι τὸ σπήλαιο τῆς Βηθλεέμ. Ἡ προπαρασκευαστικὴ αὐτὴ περίοδος ἔχει διάρκεια 40 ἡμέρες, ὀνομάζεται Σαρακοστὴ τῶν Χριστουγέννων καὶ ἀρχίζει κάθε χρόνο στὶς 15 Νοεμβρίου. Οἱ ὕμνοι στὴ Λατρεία μᾶς θυμίζουν πὼς ἔχουμε εἰσέλθει σὲ αὐτὴ τὴν Ἱερὴ Περίοδο, πὼς μὲ τρόπο πνευματικὸ ἔχουμε πάρει κι ἐμεῖς τὸ δρόμο ποὺ ὁδηγεῖ στὴ νοητὴ Βηθλεέμ, δηλ. τὴν Ἐκκλησία, στὴν ὁποία ὁ Χριστὸς γεννιέται γιὰ νὰ ἀναγεννήσει κάθε ἄνθρωπο ποὺ εἰλικρινὰ πιστεύει σ’ Αὐτόν. Ἀπὸ τὶς 21 Νοεμβρίου (ἑορτὴ τῶν Εἰσοδείων τῆς Θεοτόκου) ψάλλουμε τὶς Καταβασίες τῶν Χριστουγέννων, ἡ ἃ΄ Ὠδὴ τῶν ὁποίων ἔχει ὡς ἑξῆς: «Χριστὸς γεννᾶται, δοξάσατε. Χριστὸς ἐξ οὐρανῶν, ἀπαντήσατε. Χριστὸς ἐπὶ γῆς, ὑψώθητε. Ἄσατε τῷ Κυρίω πάσα ἡ γῆ καὶ ἐν εὐφροσύνη ἀνυμνήσατε λαοὶ ὅτι δεδόξασται». Ἀπὸ τὶς 26 Νοεμβρίου (ποὺ εἶναι ἡ ἑπομένη τῆς ἀποδόσεως τῆς παραπάνω θεομητορικῆς ἑορτῆς) ψάλλουμε τὸ προεόρτιο Κοντάκιο «Ἡ Παρθένος σήμερον τὸν προαιώνιον Λόγον ἐν σπηλαίω ἔρχεται ἀποτεκεῖν ἀπορρήτως. Χόρευε ἡ οἰκουμένη ἀκουτισθεῖσα, δόξασον μετὰ ἀγγέλων καὶ τῶν ποιμένων, βουληθέντα ἐποφθῆναι παιδίον νέον, τὸν πρὸ αἰώνων Θεόν».