Anthony Bloom (Metropolitan of Sourozh (1914-
2003))
Εις το όνομα του Πατρός και του
Υιού και του Αγίου Πνεύματος.
Ξανά και ξανά έχω την ευκαιρία να
μιλώ για την Παραβολή του Ασώτου Υιού, την ιστορία του Τελώνου και του
Φαρισαίου, και κάθε φορά παρατηρώ πόσο εύκολο είναι αυτό για
μένα –όχι πραγματικά, αλλά φανταστικά - να ταυτιστώ με τον
αμαρτωλό που βρήκε τον δρόμο του για τον Θεό, τον τελώνη που στάθηκε
συντετριμμένος στην είσοδο του ναού, ανίκανος ακόμα και να βαδίσει προς
τον ιερό τόπο του Θεού, η με τον Άσωτο Υιό, που παρά την βαριά
αμαρτία του, την απίστευτη αναισθησία, την σκληρότητά του, βρήκε
τον δρόμο της επιστροφής στην πατρική εστία.
Αλλά πόσο σπάνια με συγκίνησε, έστω
βιαστικά, η μοίρα του Φαρισαίου, από την μοίρα του μεγαλύτερου
αδελφού – όμως ο Θεός δεν καταδίκασε κανέναν από τους δύο. Είπε
για τον τελώνη: Και αυτός ο άνθρωπος πήγε στο σπίτι του περισσότερο
συγχωρεμένος, περισσότερο ελεημένος από τον άλλο. Δεν είπε ότι ο Φαρισαίος πήγε
χωρίς να τον συνοδεύει η αγάπη του Θεού, ότι ο Θεός ξέχασε την πίστη του, την
αίσθηση της υπακοής προς το καθήκον.
Και πάλι σήμερα βρισκόμαστε πρόσωπο με πρόσωπο
με τον μεγαλύτερο αδελφό. Όλη τη ζωή του είχε ζήσει στο πλευρό του πατέρα, όλη
τη ζωή του μεριμνούσε για τις υποθέσεις του πατέρα του –είχε δουλέψει σκληρά, με
πίστη, ξεχνώντας τον εαυτό του, χωρίς να δίνει σημασία στην κούραση, χωρίς να
ζητά καμιά ανταμοιβή, γιατί αισθανόταν ότι έκανε το σωστό. Στην πραγματικότητα
υστερούσε σε κάτι: του έλειπε η ζεστασιά, η τρυφερότητα, η χαρά για τον πατέρα.
Αλλά υπάρχει κάτι που εντυπωσιάζει τόσο σ
αὐτὸν - η πίστη του· παρά το γεγονός ότι η καρδιά του δεν ήταν φλογερή,
παρέμεινε πιστός. Παρά το γεγονός ότι δεν έλαβε καμιά φανερή ανταμοιβή η
αναγνώριση παρέμεινε πιστός κι εργαζόταν σκληρά.
Πόσο σκληροί είμαστε όταν σκεφτόμαστε ότι του
αξίζει λίγη απ’ την συμπάθειά μας· αλλά πόσο λίγοι από εμάς μπορούν να είναι
τόσο πιστοί, τόσο τέλεια και σταθερά υπάκουοι στο κάλεσμα του καθήκοντος όπως
αυτός όταν δεν βρίσκουμε ανταπόδοση, όταν δεν ακούμε έναν ενθαρρυντικό λόγο,
όταν δεν παίρνουμε την παραμικρή αμοιβή όπως έκανε ο πατέρας όσον αφορά τον
μεγαλύτερο υιό, επειδή οι γύρω μας, αυτοί τους οποίους εξυπηρετούμε, που
δουλεύουμε σκληρά, που το συμφέρον τους βρίσκεται ακριβώς στο κέντρο της ζωής
μας, το θεωρούν δεδομένο. Δεν είναι φυσικό; Δεν είναι γιος μου; Δεν είναι
πατέρας μου; Δεν είναι αδελφός μου; Σύζυγός μου; Φίλος μου; Δεν σημαίνουν όλα
αυτά μία συνολική δίχως όρια αφοσίωση που είναι η δική του ανταμοιβή;
Πόσο σκληροί γινόμαστε συχνά στους γύρω μας
που τους βάζουμε στην θέση του μεγαλύτερου αδελφού- που ποτέ δεν αναγνωρίζουμε
και που πάντοτε περιμένουμε να κάνουν το σωστό, αδιαμαρτύρητα και τέλεια.
Στην πραγματικότητα ο άσωτος υιός είχε ζεστή
καρδιά, είχε επιστρέψει με ραγισμένη καρδιά, έτοιμος να αλλάξει, ενώ ο άλλος
μπορούσε μοναχά να συνεχίσει, να περπατήσει την πικρή πορεία του με την
αμφιταλαντευόμενη πίστη του· εκτός αν αντιμετωπίζοντας την συμπόνια του πατέρα,
εκτός αν καταλάβαινε τι σήμαινε ότι ο μικρότερος αδελφός του ήταν στην
πραγματικότητα νεκρός και ξανάζησε, ότι είχε αληθινά χαθεί και βρέθηκε.
Ας σκεφθούμε τον εαυτό μας. Έχουμε όλοι
κάποιον γύρω μας που του φερόμαστε με την ίδια ψυχρότητα, που θεωρούμε ότι είχε
ο μεγαλύτερος υιός, αλλά όλοι μας έχουμε κάποιον προς τον οποίο φερόμαστε
εξίσου περιφρονητικά και σκληρά όπως φερόταν ο μεγαλύτερος υιός στον μικρότερο
αδελφό που είχε ξεγράψει, που δεν ήταν αδελφός για κείνον· που είχε φανεί
αγνώμων προς τον πατέρα, που ήταν ασυγχώρητος. Κι όμως, εκεί βρισκόταν ο
πατέρας, το θύμα της απόρριψης του υιού του, το θύμα της ελαφρόμυαλης
συμπεριφοράς του, της σκληρότητάς του, που τον συγχώρησε τρυφερά και
ολόψυχα.
Ας βρούμε τη θέση μας σε αυτήν την τραγική και
όμορφη παραβολή γιατί τότε ίσως βρούμε τον δρόμο μας, είτε παρότι ο καθένας
πέρα από το να είναι ο μεγαλύτερος γιος, μολονότι λιγότερο του καθήκοντος, πολύ
λιγότερο τίμιος, πολύ λιγότερο αφοσιωμένος στις μέριμνες του πατέρα, στους
φίλους, στους συγγενείς· η ίσως μπορούμε ν
ἀνακαλύψουμε στην καρδιά μας μια δημιουργική συμπάθεια για τον μικρότερο
γιο και να μάθουμε πρώτα απ’ αυτόν ότι δεν υπάρχει κατάσταση η οποία δεν μπορεί
να μας φέρει μια ειλικρινή μετάνοια, μια μεταστροφή και ότι υπάρχει ένας
τουλάχιστον - ο Θεός- και προφανώς ένα πρόσωπο η πολλά, που είναι έτοιμα να μας
δεχθούν, να μας απολυτρώσουν, να μας επαναφέρουν και να μας επιτρέψουν να
ξεκινήσουμε μαζί μια νέα ζωή – με τον πατέρα, τον νεότερο και τον μεγαλύτερο
υιό. Αμήν.