Η εικόνα της Βαπτίσεως του Κυρίου - Γ΄ ΜΕΡΟΣ

Evdokimov Paul

  Το Δ ευαγγέλιο  μιλά  για τόν Ιωάννη στόν πρόλογό του, αμέσως μετά το Λόγο, που είναι στήν αρχή, και όταν διαβάζει κανείς υπήρχε άνθρωπος απεσταλμένος από το Θεό, αισθάνεται ότι η έλευσή του, σε μια ορισμένη έννοια έρχεται επίσης από τήν αρχή, τήν αιωνιότητα. Ο ουρανός ανοίγει μπροστά από αυτόν και μαρτυρεί: «ότι τεθέαμαι το Πνεύμα καταβαίνον επ ̉ αυτόν... ούτός εστιν ο Υιός του Θεού» (Ιω. 1, 29 -34)· σ ̉ αυτό τόν σύντομο λόγο είναι πια, με μια μορφή περιορισμένη όλο το Ευαγγέλιο. Ο Ιωάννης είναι αυτός που γνωρίζει, προσδιορίζει τον Αμνό γιατί είναι μυημένος στο μυστήριο του «εσφαγμένου Αρνίου από καταβολής κόσμου...».

Ο Ιωάννης δεν έχει τίποτε προαγγείλει και είναι ο πιο μεγάλος προφήτης, όπως ο δάκτυλος του Θεού προσδιορίζει τον Χριστό. Είναι ο πιο μεγάλος διότι είναι ο πιο μικρός, αυτό που θέλει να πει απελεύθερος από την ίδια του επάρκεια για να μην είναι εκείνος που μένει εκεί, εκείνος που τέρπεται ακούοντας τη φωνή του Νυμφίου, και η χαρά του είναι μεγάλη χωρίς μέτρο. Είναι η πιο ενδόμυχη εγγύτης όπου ο Λόγος αντηχεί· είναι κατ ̉ εικόνα του Υιού που δεν είναι εξ ολοκλήρου παρά ο Λόγος του Πατρός· είναι κατ ̉ εικόνα του Πνεύματος γιατί δεν λέγει τίποτε για τον εαυτό του αλλά μιλά στο όνομα Αυτού που έχει έλθει. Είναι αυτός ο ορμητικός που αρπάζει τους ουρανούς και το μαρτύριό του λαμπρύνει θαυμαστά ένα αρχαίο μοναστικό λόγιο: Δώσε το αίμα σου και πάρε το Πνεύμα... Με τη Θεοτόκο περιβάλλει το Χριστό Κριτή και μεσιτεύει για όλους τους ανθρώπους. Μπορεί να το κάνει γιατί η φιλία του φθάνει το επίπεδο ενός άλλου μεγάλου πνευματικού του οποίου η ιστορία μας έχει αναφερθεί στα Αποφθέγματα των Πατέρων. Ο άγιος Παΐσιος ο Μέγας προσευχόταν για τον μαθητή του που είχε αρνηθεί το Χριστό, και όταν προσευχόταν, ο Κύριος του εμφανίστηκε και του λέγει: «Παΐσιε, για ποίον προσεύχεσαι; Δεν γνωρίζεις ότι με έχει αρνηθεί;». Αλλά ο άγιος δεν έπαυε να έχει έλεος και να προσεύχεται για τον μαθητή του, και λοιπόν ο Κύριος του λέγει: Παΐσιε, έχεις εξομοιωθεί με εμένα με την αγάπη σου...

Η λειτουργία ονομάζει τον Ιωάννη: κήρυκα, άγγελο και απόστολο. Μαρτυρεί και η φωνή του Νυμφίου προκαλεί την πρώτη αποστολική κλήση: «Ανδρέας και Ιωάννης ακολουθούν τον Ιησούν» (Ιω. 1, 37). Πιο αργά, εγκαταλείπει αυτό τον κόσμο και κατεβαίνει στον Άδη σαν Πρόδρομος της Καλής Αγγελίας.

Το βάπτισμα του Ιωάννη προ των Θεοφανείων δεν ήταν παρά ένα «βάπτισμα μετανοίας εις άφεσιν αμαρτιών» (Λουκ. 3, 3), ήταν η μεταβολή της τελευταίας αναμονής. Πηγαίνοντας στον Ιορδάνη, ο Ιησούς δεν πήγε να μετανοήσει αφού ήταν χωρίς αμάρτημα· να πούμε ότι έδωσε το παράδειγμα της ταπεινότητος δεν απαντά ακόμη στο μέγεθος του γεγονότος. Η βάπτιση του Ιησού είναι η προσωπική Πεντηκοστή του, η κάθοδος του Αγίου Πνεύματος και τα τριαδικά Θεοφάνεια: Κατά το χρόνο της βαπτίσεώς σου στον Ιορδάνη, Κύριε, εκδηλώθηκε η προσκύνηση που χρειαζόταν στην αγία Τριάδα (τροπάριο εορτής). Είναι από αυτό το πλήρωμα που έρχεται το μυστήριο του βαπτίσματος στο όνομα του Ιησού, αυτό το όνομα καθορίζεται, άμεσα στον πλήρη βαπτιστικό τύπο: «εις το όνομα του Πατρός, του Υιού και του Αγίου Πνεύματος». Τα λειτουργικά κείμενα ονομάζουν την εορτή το μεγάλο Νέο Έτος γιατί το συμβάν επανέρχεται στο φως της Τριάδος. Είναι ακριβώς αυτή η στιγμή που οι Επίσκοποι εξέλεγαν για να αναγγείλουν στις εκκλησίες το χρόνο της μεγάλης τεσσαρακοστής και τη χρονολογία του εορτασμού του Πάσχα.

ΠΗΓΗ