Αρχιμανδρίτου Φωτίου Ιωακείμ
«Διδάσκαλε αγαθέ, τι αγαθόν ποιήσω, ίνα έχω ζωήν
αιώνιον;»
Η σημερινή ευαγγελική περικοπή, αγαπητοί εν Κυρίω αδελφοί,
περιέχει υψηλή ηθική διδασκαλία του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού για τη
χριστιανική τελειότητα. Αν ανατρέξουμε και στην αμέσως προηγούμενη συνάφεια του
κειμένου, θα διαπιστώσουμε ότι ο Κύριος μας οδηγεί στην τελειότητα τούτη
κλιμακωτά, σταδιακά.
Εκεί λοιπόν (στην περικοπή της προηγουμένης Κυριακής) ο
Χριστός αναφέρθηκε, παραβολικά και ευθέως, στην αναγκαιότητα να συγχωρούμε τους
άλλους από την καρδιά μας, για ο,τι τυχόν μας αδίκησαν η λύπησαν. Κατόπιν
τόνισε τη σημασία της σωφροσύνης στην έγγαμη ζωή και ανέδειξε το ύψος της εν
Χριστώ αγαμίας. Στη συνέχεια, με την αφορμή της ευλογίας κάποιων αθώων βρεφών,
ο Κύριος τόνισε τη σημασία της απόκτησης της πνευματικής νηπιότητας, το να
καταστούμε δηλαδή σταδιακά με τον πνευματικό μας αγώνα, τέλειοι μεν στον νου,
στη διάκριση δηλαδή του καλού και του κακού, αλλά νήπιοι εν Χριστώ στην καρδιά,
άκακοι και απόνηροι και αγνοί, όπως τα άκακα βρέφη. Τέλος, με αφορμή την
ερώτηση ενός νεαρού Ιουδαίου άρχοντα , για το πως θα μπορούσε να κληρονομήσει
την αιώνια ζωή, ανέπτυξε την περί τελειότητας διδασκαλία, που περιέχει η
σημερινή ευαγγελική περικοπή.
Καταρχήν, επειδή ο άρχοντας τούτος προσήλθε στον Κύριο, όχι
ως προς τον σεσαρκωμένο Υιό του Θεού, αλλ᾽ ως προς ένα υπέροχο άνθρωπο και διδάσκαλο,
ζητώντας μάλιστα να τον δοκιμάσει με την ερώτησή του, ο Ιησούς του είπε: «Γιατί
με αποκαλείς ‘αγαθόν’; Αληθινά και καθ᾽ ολοκληρίαν αγαθός είναι μόνος ένας, ο
Θεός.» Για να μην τον απογοητεύσει όμως, αλλά και να αποδείξει ότι τηρεί τον
Νόμο, ως δοτήρας του Νόμου, τον οποίο δεν ήλθε να καταργήσει αλλά να αναγάγει
σε ύψιστη τελειότητα, ο Κύριος παραπέμπει τον άρχοντα στις εντολές του Νόμου,
του Μωσαϊκού Δεκαλόγου: «ει θέλεις εισελθείν εις την ζωήν, τήρησον τας
εντολάς». Η τήρηση των θεϊκών εντολών, αδελφοί, είναι προϋπόθεση απαραίτητη για
τη σωτηρία μας, για να αξιωθούμε της αιώνιας ζωής. Ακούγοντας όμως ο νεαρός
πλούσιος την απάντηση του Δεσπότου, δεν έμεινε ευχαριστημένος. Κάτι άλλο,
φαίνεται, ανέμενε, από τον θαυμαστό εκείνο Διδάσκαλο και θαυματουργό Ιατρό·
διότι, όπως δήλωσε, από μικρός είχε εφαρμόσει τις εντολές που του υπέδειξε. Γι᾽
αυτό και ο καρδιογνώστης, γνωρίζοντας την πνευματική του κατάσταση και θέλοντας
να τον ανεβάσει σε υψηλότερο πνευματικό επίπεδο, αναδεικνύει την ευαγγελική
τελειότητα λέγοντάς του: «Ένα σου λείπει ακόμη. Εάν θέλεις πράγματι να φθάσεις
στην τελειότητα, όσα έχεις πώλησέ τα και μοίρασέ τα στους πτωχούς, για να
αποκτήσεις έτσι θησαυρό στους ουρανούς, και τότε, έλα, γίνε πιστός ακόλουθός
μου.» Αλλά, σαν άκουσε τούτα ο νέος εκείνος, λυπήθηκε κατάβαθα, γιατί ήταν
πάμπλουτος, και απομακρύνθηκε από τον Κύριο, προτιμώντας έτσι τα πρόσκαιρα από
τα αιώνια! Με τον τρόπο τούτο ο Χριστός τον ‘‘αποκάλυψε’’, έκανε δηλαδή να
φανερωθεί ξεκάθαρα πως ο πόθος του για μία ανώτερη πνευματικά ζωή δεν ήταν
αυθεντικός. Γι᾽ αυτό και στη συνέχεια επισημαίνει ο Κύριός μας ότι είναι
δυσκολώτερο οι πλούσιοι να εισέλθουν στη βασιλεία των ουρανών. Διότι, πολύ
ευκολώτερα ο πλούσιος παρασύρεται στην επήρεια των παθών, των ψυχοφθόρων
ηδονών, και χρειάζεται συνεχή αγώνα προσοχής. Εδώ, να υπογραμμίσουμε πως δεν
είναι καθεαυτός κακός ο πλούτος, αλλ᾽ εξαρτάται από τη χρήση του. Γι᾽ αυτό και
κάπου αλλού τονίζει ο Χριστός: «πως δύσκολόν εστι τους πεποιθότας επί χρήμασιν
εις την βασιλείαν του Θεού εισελθείν» (Μαρκ. 10, 24)· είναι δηλαδή δύσκολο να
σωθούν αυτοί, που είναι προσκολλημένοι στον υλικό πλούτο και έχουν εκεί
εναποθέσει τις ελπίδες τους. Και για τούτο, συνεχίζει ο Κύριος, είναι
ευκολώτερο να περάσει γκαμήλα από την τρύπα της βελόνας, παρά ο πλούσιος
στη βασιλεία του Θεού. Αλλ᾽ όμως, θα καταλήξει ο Κύριος, τα αδύνατα να γίνουν
από τους ανθρώπους είναι δυνατό να γίνουν από τον Θεό.
Τίποτε δεν είναι αδύνατο στον Θεό, αδελφοί! Φθάνει ο
άνθρωπος να έχει την καλή προαίρεση και να ζητεί τη θεία βοήθεια. Γιατί ασφαλώς,
και πολλοί πλούσιοι και άρχοντες και βασιλείς και σώθηκαν και αγίασαν, όπως και
πολλοί πτωχοί δεν θα τύχουν της σωτηρίας. Ο πλούσιος σώζεται με την ελεημοσύνη,
την ευσπλαχνία στους εμπερίστατους αδελφούς του, ενώ ο πτωχός με την υπομονή
που θα δείξει στις δοκιμασίες της ζωής και την ευχαριστία στον Θεό.
Πρέπει εδώ να διακρίνουμε δύο γενικά επίπεδα πνευματικής
ζωής, σύμφωνα με τη σημερινή περικοπή, αλλά και την όλη Αγία Γραφή και την
Παράδοση της Εκκλησίας μας. Το πρώτο, που απαιτεί από όλους ο Κύριος, είναι η
τήρηση των αγίων Του εντολών. Ζώντας ο κάθε πιστός μία ενσυνείδητη εν Χριστώ
μυστηριακή ζωή μέσα στην Εκκλησία και τηρώντας τις θείες εντολές, σώζεται. Αλλά
η οδός προς την τελειότητα, η πλήρης αφοσίωση στον Θεό και απάρνηση των
εγκοσμίων, είναι άλλο πράγμα. Δεν την απαιτεί όμως ο Κύριος, που γνωρίζει την
ανθρώπινη ασθένεια. Μόνο εάν ο ίδιος ο άνθρωπος εκουσίως την επιζητήσει, τότε
την προτείνει και απαιτεί ο Θεός, όπως έγινε και με τον πλούσιο της περικοπής
μας. Κι αυτό κάνουν οι μοναχοί, που αρνούνται με τη θέλησή τους τον κόσμο και
τα εν κόσμω. Το σημαντικό εν προκειμένω για όλους μας είναι το θεάρεστο
φρόνημα, όποια κι αν είναι η κατάστασή μας, όποιοι κι αν είμαστε: Ότι δηλαδή
«παράγει το σχήμα του κόσμου τούτου» (Α´ Κορ. 7, 31), φεύγουμε, δεν θα μείνουμε
αιώνια εδώ! Κι αυτό το φρόνημα, η προοπτική δηλαδή της αιώνιας ζωής, θα
ρυθμίζει την όλη ζωή μας.
Ο λόγος του Θεού, αγαπητοί αδελφοί, έχει διαχρονική αξία·
είναι πάντα επίκαιρος. Και το θέμα του πλούτου και της πτωχείας και της ορθής
εκ μέρους μας διαχείρησής τους είναι κατεξοχήν επίκαιρο. Διερχόμαστε ημέρες
ποικίλων κρίσεων: Οικονομικών, κοινωνικών, εθνικών. Επειδή όμως πιστεύουμε τον
Θεό, όχι μόνο ως Δημιουργό, αλλά και ως Προνοητή, ως Πατέρα, πιστεύουμε ότι η
αγάπη Του επέτρεψε τη σύγχρονη πολυποίκιλη κρίση για το καλό μας, τη σωτηρία
μας. Το αιτούμενο; Η μετάνοια, η διόρθωσή μας, η αλλαγή τρόπου ζωής, το να
τηρούμε την αληθινή Πίστη και τις εντολές του Θεού ως πρόσωπα, ως κοινωνία, ως
έθνος· γιατί τούτα θα επιφέρουν αναμφισβήτητα το έλεος του Θεού στον τόπο μας.
Η Ιστορία αυτό μας διδάσκει. Η Ρωμηοσύνη πέρασε πολύ χειρότερες δοκιμασίες, μα
επέζησε, μεγαλούργησε. Για τούτο ποτέ να μην απελπιστούμε, αλλά να ευελπιστούμε
εν μετανοία στο έλεος του Πλάστη και Σωτήρα μας, με τις πρεσβείες της Παναγίας
μας και όλων των αγίων. «Το έλεός σου, Κύριε, καταδιώξει με πάσας τας ημέρας
της ζωής μου.» Αμήν!
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου