ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΒΙΒΛΙΟΥ
τοῦ Ἁγίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου
Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος: ὅταν
καλῶς καὶ ἀξίως μεταλαμβάνουν τὸ ἱερὸ καὶ πανάγιο Σῶμα τοῦ Κυρίου μας, αὐτὸ
γίνεται ὅπλο γιὰ ὅσους πολεμοῦνται καὶ ἐπαναστροφὴ γιὰ ὅσους ἔχουν ἀπομακρυνθεῖ
ἀπὸ τὸν Θεό. Ἐνδυναμώνει τοὺς ἀσθενεῖς, εὐφραίνει τοὺς ὑγιεῖς, θεραπεύει τὶς ἀσθένειες,
διαφυλάσσει τὴν ὑγεία. Μὲ τὴ Θεία Μετάληψη διορθωνόμαστε εὐκολότερα καὶ
γινόμαστε περισσότερο μακρόθυμοι καὶ ὑπομονετικοὶ στοὺς πόνους καὶ στὶς
θλίψεις. Μᾶς καθιστᾶ περισσότερο θερμοὺς στὴν ἀγάπη, λεπτοὺς στὴ γνώση,
πρόθυμους στὴν ὑπακοή, ὀξεῖς καὶ γρήγορους στὴν ἐνέργεια τῶν χαρισμάτων. Σὲ ὅσους
δὲ δὲν μεταλαμβάνουν συχνὰ συμβαίνουν τὰ ἀντίθετα, ἀφοῦ δὲν εἶναι σφραγισμένοι
μὲ τὸ Τίμιο Αἷμα τοῦ Κυρίου μας. Σφάζεται τότε τὸ Πρόβατο καὶ μὲ τὸ Τίμιο Αἷμα
Τοῦ σφραγίζονται ἡ πράξη καὶ ἡ θεωρία, δηλαδὴ ἡ ἕξη καὶ ἡ ἐνέργεια, οἱ
παραστάδες τῶν δικῶν μου θυρῶν, τῶν κινήσεων τοῦ νοός. Αὐτὰ ἀνοίγονται καλῶς στὴ
θεωρία καὶ κλείνονται πάλι σὰν θύρες ἀπὸ τὴ θεωρία τῶν ὑψηλότερων καὶ ἀκατάληπτων
νοημάτων.
Ὁ θεῖος Κύριλλος Ἀλεξανδρείας
λέει ὅτι μὲ τὴ θεία Μετάληψη οἱ νοητοὶ κλέφτες, οἱ δαίμονες, δὲν βρίσκουν τὴν
ψυχὴ μᾶς ἄδεια, ὥστε νὰ μποῦν σὲ αὐτὴ μέσω τῶν αἰσθήσεων. Πρέπει νὰ ἐννοήσεις σὰν
θύρα τῆς οἰκίας τὶς αἰσθήσεις. Μέσω αὐτῶν εἰσέρχονται στὴν καρδιὰ οἱ εἰκόνες ὅλων
των πραγμάτων καὶ χύνεται σὲ αὐτὴν τὸ ἄμετρο πλῆθος τῶν ἐπιθυμιῶν. Ὁ προφήτης Ἰωὴλ
ὀνομάζει αὐτὲς τὶς αἰσθήσεις παράθυρα λέγοντας ὅτι ἀπὸ αὐτὰ θὰ μποῦν οἱ
κλέφτες, ἐπειδὴ δὲν ἦταν χτισμένα μὲ τὸ Τίμιο Αἷμα τοῦ Χριστοῦ. Ὁ Ἅγιος
Κύριλλος λέει ἀκόμη πὼς μὲ τὴ θεία Κοινωνία καθαριζόμαστε ἀπὸ κάθε ψυχικὴ ἀκαθαρσία
καὶ λαμβάνουμε προθυμία καὶ ζέση γιὰ τὶς ἀρετές. Τὸ Τίμιο Αἷμα τοῦ Χριστοῦ ὄχι
μόνο μας ἐλευθερώνει ἀπὸ κάθε φθορά, ἀλλὰ μᾶς καθαρίζει καὶ ἀπὸ κάθε ἀκαθαρσία
ποὺ κρύβεται μέσα στὴν ψυχή μας. Δὲν μᾶς ἀφήνει νὰ ψυχρανθοῦμε ἀπὸ τὴν ἀμέλεια,
ἀλλὰ μᾶς κάνει ζέοντες καὶ θερμοὺς στὸ Ἅγιο Πνεῦμα.
Ὁ ἅγιος Θεόδωρος ὁ Στουδίτης ἐπισημαίνει:
τὰ δάκρυα καὶ ἡ κατάνυξη ἔχουν μεγάλη δύναμη. Πέρα ὅμως ἀπὸ ὅλα μαζί, ἡ ἁγία
Κοινωνία ἔχει μεγάλη δύναμη καὶ ὠφέλεια καὶ ἀπὸ ὅ,τι βλέπω εἶσθε πολὺ ἀμελεῖς σὲ
αὐτὸ τὸ ζήτημα. Δὲν προσέρχεστε στὴ θεία Μετάληψη. Ἀπορῶ καὶ ἐξίσταμαι, γιατί σᾶς
βλέπω νὰ κοινωνεῖτε μόνο τὴν Κυριακή, ἐνῶ δὲν μεταλαμβάνετε ἂν τελεῖται
Λειτουργία κάποια ἄλλη μέρα. Αὐτὰ δὲ σᾶς τὰ λέω, γιὰ νὰ κοινωνεῖτε ἁπλὰ καὶ ὅπως
ἔτυχε, δίχως προετοιμασία - ὁ Ἀπόστολος γράφει νὰ δοκιμάζει κανεὶς τὴ συνείδησή
του καὶ ἔτσι νὰ τρέφεται ἀπὸ τὸν ἅγιο Ἄρτο καὶ νὰ πίνει ἀπὸ τὸ θεῖο Ποτήριο. Ὅποιος
μεταλαμβάνει ἀνάξια θὰ κατακριθεῖ, ἐπειδὴ δὲ διακρίνει καλά, ὥστε νὰ εὐλαβεῖται
τὸ ἅγιο Σῶμα καὶ Αἷμα τοῦ Κυρίου. Μὴ γένοιτο. Σᾶς λέω νὰ κοινωνοῦμε συχνά, νὰ
καθαρίζουμε ὅσο μποροῦμε τοὺς ἑαυτούς μας μὲ τὴν ἐπιθυμία μας καὶ τὴν ἀγάπη μας
γιὰ τὴ θεία Κοινωνία καὶ ἔτσι καθαροὶ νὰ μεταλαμβάνουμε.
Βλέπεις τὸ ἀνερμήνευτο
χάρισμα; Ὄχι μόνο πέθανε γιὰ μᾶς, ἀλλὰ προσέφερε ἀκόμη καὶ τὸν Ἑαυτό Του στὴν ἁγία
Τράπεζα γιὰ νὰ Τὸν κοινωνοῦμε. Ἂν λοιπόν, ἀδελφοί μου, πράττουμε ὅπως μᾶς
προστάζουν οἱ ἅγιοι Πατέρες καὶ κοινωνοῦμε συχνά, θὰ ἔχουμε συνεργὸ καὶ βοηθὸ σὲ
αὐτὴν τὴν ὀλιγοχρόνια ζωὴ τὴ θεία Χάρη. Θὰ ἔχουμε συμβοηθοὺς τοὺς ἀγγέλους τοῦ
Θεοῦ καὶ ἀκόμη καὶ τὸν ἴδιο τὸν Δεσπότη τῶν ἀγγέλων. Ἐπιπλέον, θὰ ἀποδιώξουμε
μακριὰ μας τοὺς ἐχθρικοὺς δαίμονες, ὅπως λέει καὶ ὁ θεῖος Χρυσόστομος (τόμος
13ος, σέλ.580-583)· σὰν λιοντάρια ποὺ ἀποπνέουν φωτιά, ἔτσι ἀναχωροῦμε ἀπὸ τὴν
πνευματικὴ ἐκείνη Τράπεζα τῶν Μυστηρίων. Προκαλοῦμε φόβο στὸ διάβολο ἐπειδὴ ἔχουμε
μαζί μας ὡς κεφαλὴ τὸν Χριστὸ καὶ τὴν ἀγάπη ποὺ μᾶς ἔδειξε. Αὐτὸ τὸ Αἷμα
λαμπρύνει τὴ βασιλικὴ εἰκόνα τῆς ψυχῆς μας, δηλαδὴ τὸ νοῦ μας, τὸ λόγο καὶ τὸ
πνεῦμα. Αὐτὸ τὸ Αἷμα γεννᾶ κάλλος καὶ ὑπερθαύμαστη ὡραιότητα. Δὲν ἀφήνει νὰ ἀπομακρυνθεῖ
ἡ εὐγένεια καὶ ἡ λαμπρότητα τῆς ψυχῆς, τὴν ὁποία ποτίζει καὶ τρέφει συνεχῶς.
Αὐτὸ τὸ Αἷμα, ὅταν
μεταλαμβάνεται ἀξίως, καταδιώκει τοὺς δαίμονες καὶ τοὺς ἀπομακρύνει ἀπὸ ἐμᾶς,
προσκαλεῖ ὅμως τοὺς ἀγγέλους καὶ τὸν Δεσπότη τῶν ἀγγέλων. Αὐτὸ συμβαίνει, ἐπειδὴ
οἱ δαίμονες φεύγουν ἀπὸ ὅπου δοῦν τὸ Αἷμα τὸ Δεσποτικό, ἐνῶ οἱ ἄγγελοι
συντρέχουν καὶ βοηθοῦν. Αὐτὸ τὸ Αἷμα εἶναι ἡ σωτηρία τῶν ψυχῶν μας. Μὲ αὐτὸ
χαίρεται ἡ ψυχή, μὲ αὐτὸ καλλωπίζεται, μὲ αὐτὸ θερμαίνεται. Αὐτὸ τὸ Αἷμα κάνει
τὸ νοῦ μᾶς περισσότερο λαμπρὸ καὶ ἀπὸ τὴ φωτιὰ καὶ τὴν ψυχὴ μᾶς πιὸ ὡραία ἀπὸ τὸ
χρυσάφι. Ὅσοι μεταλαμβάνουν αὐτὸ τὸ Σῶμα στέκονται μαζὶ μὲ τοὺς ἀγγέλους, ἀρχαγέλλους
καὶ τὶς ἄνω δυνάμεις, ἐπειδὴ εἶναι ἐνδεδυμένοι μὲ τὸ φόρεμα τὸ βασιλικὸ καὶ ἔχουν
μαζί τους πνευματικὰ ὅπλα. Ἀκόμη, ὅμως, δὲ σᾶς εἶπα τὸ μεγαλύτερο χάρισμα · ὅσοι
μεταλαμβάνουν φοροῦν τὸν ἴδιο τὸν Βασιλέα.
Ἀκοῦτε ἀδελφοί μου τί συμφορὲς
παθαίνουν ὅσοι δὲν μεταλαμβάνουν συχνὰ καὶ ἀπομακρύνονται ἀπὸ τὰ Μυστήρια; Ἀκοῦτε
ὅτι δαιμονίζονται ἢ καὶ μεταμορφώνονται σὲ κάποιο εἶδος ἀλόγων ζώων ὅπως τὰ
παλιὰ χρόνια ὁ βασιλιὰς Ναβουχοδονόσορας μεταμορφώθηκε σὲ βόδι; Καὶ δίκαια ὑποφέρουν,
διότι ἐνῶ μποροῦν νὰ γίνουν ἀπὸ ἄνθρωποι θεοὶ κατὰ χάρη μὲ τὴ συνεχῆ θεία
Κοινωνία, δὲν τὸ θέλουν. Ἀπομακρυνόμενοι ὅμως ἀπὸ τὴ θεία Μετάληψη χάνουν καὶ τὴν
ἀνθρώπινη μορφὴ ποὺ ἔχουν, μετασχηματίζονται σὲ ἄλογα ζῶα καὶ παραδίνονται στὴν
ἐξουσία τοῦ Σατανᾶ, ὅπως λέει καὶ ὁ ψαλμωδὸς «Ὢ Κύριε, ἰδού, χάνονται ἐντελῶς ἐκεῖνοι
ποὺ ἀπομακρύνονται ἀπὸ τὴν Χάρη Σου» (Ψαλμὸς ΟΒ 27).
Μᾶλλον πρέπει νὰ πῶ, ὅτι ἂν αἰφνιδίως
ἔρθει ὁ θάνατος σὲ ἐκείνους ποὺ ἀργοποροῦν νὰ μεταλάβουν καὶ τοὺς βρεῖ ἀνέτοιμους
χωρὶς τὴ θεία Μετάληψη, τί ἄραγε θὰ γίνουν οἱ ταλαίπωροι; Πῶς θὰ μπορέσουν νὰ
διέλθουν μὲ ἐλευθερία τοὺς τελωνάρχες δαίμονες τοῦ ἀέρος; Ποιὸ φόβο καὶ τρόμο θὰ
δοκιμάσει ἡ ψυχὴ τοὺς ἐνῶ μποροῦσαν νὰ ἐλευθερωθοῦν ἀπὸ ὅλα αὐτὰ μὲ τὴ συχνὴ
Κοινωνία, ὅπως ἔχει πεῖ ὁ θεῖος Χρυσόστομος; Ἔλεος, Θεέ μου.
Ὅσοι μεταλαμβάνουν μὲ καθαρὰ
συνείδηση λίγο πρὶν τὸ θάνατό τους τὰ ἄχραντα Μυστήρια, ὅταν πιὰ ἐξέλθει ἡ ψυχή
τους, λόγω τῆς χάρης τῆς θείας Κοινωνίας, τοὺς περικυκλώνουν οἱ ἄγγελοι καὶ τοὺς
ἀναβιβάζουν στὸν οὐρανό. Καὶ σὺ ἀδελφέ μου, δὲ γνωρίζεις πότε θὰ ἔρθει ὁ
θάνατος, σήμερα ἢ αὔριο ἢ αὐτὴ τὴν ὥρα. Πρέπει πάντοτε νὰ εἶσαι κοινωνημένος καὶ
ἕτοιμος. Ἂν εἶναι θέλημα Θεοῦ νὰ ζήσεις ἀκόμα, μὲ τὴ χάρη τῆς θείας Κοινωνίας,
θὰ περάσεις μιὰ ζωὴ γεμάτη ἀπὸ χαρά, εἰρήνη, ἀγάπη, συνοδευμένη καὶ ἀπὸ ὅλες τὶς
ἄλλες ἀρετές. Ἐὰν πάλι εἶναι θέλημα Θεοῦ νὰ πεθάνεις, τότε μὲ τὴν ἁγία Κοινωνία
θὰ περάσεις ἐλεύθερα ἀπὸ τὰ τελώνια τῶν δαιμόνων ποὺ βρίσκονται στὸν ἀέρα, καὶ
θὰ κατοικήσεις μὲ ἀνεκλάλητη χαρὰ στὶς αἰώνιες μονές. Ἀφοῦ μὲ τὴ συχνὴ θεία
Μετάληψη εἶσαι ἑνωμένος πάντοτε μὲ τὸν γλυκὺ Ἰησοῦ Χριστό, τὸν παντοδύναμο
Βασιλέα, καὶ ἐδῶ θὰ ζήσεις μακάρια ζωὴ καὶ ὅταν πεθάνεις, οἱ δαίμονες θὰ φύγουν
μακριά σου ἀστραπιαία, ἐνῶ οἱ ἅγιοι ἄγγελοι θὰ σοῦ ἀνοίξουν τὴν οὐράνια εἴσοδο
καὶ θὰ σὲ πέμψουν μὲ συνοδεία ὡς τὸ θρόνο τῆς μακαρίας Τριάδος.
("Περὶ τῆς ΣΥΝΕΧΟΥΣ
ΜΕΤΑΛΗΨΕΩΣ τῶν Ἀχράντων του Χριστοῦ Μυστηρίων", Ἐκδόσεις Μυριόβιβλος,
2004.)
