Γράφει ὀ π. Βασίλειος Ι. Καλλιακμάνης
α) Μὲ τὴν εὐκαιρία τῆς μνήμης τῶν ἁγίων Πατέρων
τῆς Δ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου, στὴ σημερινὴ Θεία Λειτουργία διαβάζονται ἕξι
στίχοι ἀπὸ τὸ πέμπτο κεφάλαιο τοῦ κατὰ Ματθαῖον εὐαγγελίου (Ματθ. 5, 14-19), οἱ
ὁποῖοι ἀποτελοῦν τὴν πεμπτουσία τῆς χριστιανικῆς πίστης. Καὶ ἡ πίστη αὐτὴ δὲν εἶναι
οὐτοπία, οὔτε ἰδεολογία, οὔτε θρησκευτικὸ σύστημα. Εἶναι ἀλήθεια ποὺ συνδέεται
μὲ τὴ ζωή. Γι’ αὐτὸ καὶ ἔχει κεφαλαιώδη σπουδαιότητα ὁ στενὸς σύνδεσμος
χριστιανικῆς διδασκαλίας καὶ καθημερινῆς πράξης, φρονήματος καὶ τρόπου ζωῆς, ὀρθοδοξίας
καὶ ὀρθοπραξίας, δόγματος καὶ ἤθους, ἀλήθειας καὶ βιώματος.
β) Ἀλλὰ ἃς ἔλθουμε στὸ σημερινὸ εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα, τὸ ὁποῖο ἀναφέρεται
κυρίως στὰ ἑξῆς θέματα: Πρώτον, οἱ χριστιανοί, ὡς πιστοὶ μαθητὲς τοῦ Χριστοῦ
καλοῦνται νὰ εἶναι φῶς τοῦ κόσμου. Δεύτερον, ὁ Χριστὸς δὲν ἦρθε νὰ καταργήσει τὸ
νόμο τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, ἀλλὰ νὰ τὸν συμπληρώσει. Τρίτον, τὸ εὐαγγέλιο ἔχει
διαχρονικὸ χαρακτήρα καὶ ἀπόλυτη ἰσχύ. Τέταρτο, δὲν ἐπιτρέπεται ἡ ἀκύρωση ἔστω
καὶ κάποιας μικρῆς ἐντολῆς του. Πέμπτο, ὁ διάκονος τοῦ θείου λόγου εἶναι αὐθεντικὸς
καὶ ἀξιόπιστος, ὅταν ἡ διδασκαλία τοῦ συνοδεύεται ἀπὸ ἀνάλογο τρόπο ζωῆς. Εἶναι
φανερὸ ὅτι δὲν μπορεῖ νὰ ἀναλυθοῦν ὅλα αὐτὰ τὰ θέματα. Θὰ θιγοῦν ὁρισμένες
πτυχές τους.
γ) Τὸ λυχνάρι γιὰ νὰ φωτίζει, τοποθετεῖται σὲ ὑψηλὸ
μέρος. Κι αὐτὸ ἐμπεριέχει ρίσκο. Κινδυνεύει ἀπὸ τὸ φύσημα τοῦ ἀνέμου ἢ καὶ ἀπὸ
τὴν πτώση ἀκόμη. Δὲν μπορεῖ ὅμως τὸ λυχνάρι νὰ κρύβεται, διότι τότε ἀχρηστεύεται.
Κάτι ἀνάλογο συμβαίνει καὶ μὲ τὴ χριστιανικὴ ζωή, ποὺ φαίνεται παράδοξη. Διότι,
ἐνῶ καλλιεργεῖται καὶ ἀναπτύσσεται “ἐν κρυπτώ”, δὲν μπορεῖ νὰ μείνει μονίμως
κρυφή. Οἱ ἅγιοί της Ἐκκλησίας, ὡς ἐκφραστὲς τῆς αὐθεντικῆς χριστιανικῆς ζωῆς σὲ
κάθε ἐποχὴ πέρασαν ἀπὸ καμίνι θλίψεων, πειρασμῶν, συκοφαντιῶν, διωγμῶν ἢ καὶ
μαρτυρίου ἀκόμη. Ἀλλὰ στὸ τέλος, ἐνῶ οἱ ἴδιοι ἔκρυβαν τὴν ἀρετή τους, ἄλλοι ἀποκάλυπταν
τὴ φωτεινή τους πορεία καὶ τὸν πνευματοφόρο βίο τους.
δ) Στὸ ἴδιο στενὸ μονοπάτι καλοῦνται νὰ πορευθοῦν
καὶ οἱ χριστιανοί. Ὅμως, ἀπὸ τὴ μιὰ μεριὰ ἐλλοχεύει ὁ πειρασμὸς τῆς ἐκκοσμίκευσης,
τῆς ἀφομοίωσης δηλαδὴ ἀπὸ τὸ πνεῦμα τοῦ κόσμου, ἐνῶ ἀπὸ τὴν ἄλλη καραδοκεῖ ἡ
τάση “φυγής” ἀπὸ τὰ “πράγματα τοῦ κόσμου”. Δὲν μπορεῖ νὰ λέει κάποιος ὅτι, “τὰ ἀφήνω
ὅλα στὰ χέρια τοῦ Θεού”, καὶ ἀπὸ τὴν ἄλλη νὰ βρίσκεται διαρκῶς ἐγκλωβισμένος στὶς
βιοτικὲς μέριμνες! ΄Ἡ δὲν μπορεῖ νὰ περιορίζει τὴ χριστιανικὴ ζωὴ στὸν
τυπικὸ ἐκκλησιασμὸ καὶ τὴν ἐξωτερικὴ τήρηση ὁρισμένων ἐντολῶν. Χρειάζεται ἰσορροπία.
ε) Τὴν ἰσορροπία αὐτὴ διασώζουν οἱ ἅγιοι
Πατέρες, οἱ ὁποῖοι ζοῦσαν ἐντός του κόσμου καὶ φώτιζαν τὸν κόσμο. Προσλάμβαναν
τὰ πράγματα τοῦ κόσμου, τὰ νοηματοδοτοῦσαν χριστιανικὰ καὶ τὰ ἐνέτασσαν στὴν
προοπτική της βασιλείας τοῦ Θεοῦ. Ἰδιαίτερα ἐκεῖνοι ποὺ συνῆλθαν στὴ Χαλκηδόνα
(451 μ.Χ.) καὶ συγκρότησαν τὴν Δ΄ Οἰκουμενικὴ Σύνοδο, ἔφεραν στὸ προσκήνιο τὸ
γεγονὸς τῆς ἐνανθρώπησης τοῦ Υἱοῦ καὶ Λόγου τοῦ Θεοῦ. Καὶ δίδαξαν θεοπνεύστως ὅτι,
ὁ Κύριος εἶναι τέλειος Θεὸς καὶ τέλειος ἄνθρωπος, “διπλοὺς τὴν φύσιν, ἀλλ’ οὐ τὴν
ὑποστασιν”. Αὐτὴ ἡ ἁπλὴ ἀλήθεια, ποὺ συχνὰ λησμονεῖται, ἔχει μεγάλη σημασία γιὰ
τὴν πορεία καὶ τὴ σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου.
στ) Διότι ὁ ἄνθρωπος δὲ μπορεῖ νὰ σωθεῖ μόνος
του. Δὲν εἶναι αὐτόφωτος, ἀλλὰ ἑτερόφωτος. Μετέχει διὰ τῶν μυστηρίων καὶ τῆς ἀσκήσεως
τοῦ θείου φωτός. Καὶ ἡ ζωὴ τοῦ εἶναι φωτεινή, ὅταν συνδέεται μὲ τὴν πηγὴ τοῦ
φωτός, τὸ πρόσωπο τοῦ Κυρίου. Κι αὐτὸ γίνεται ἐντός της Ἐκκλησίας, ὅπου ἐκχέεται
πλουσίως ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ καὶ διασώζεται ἡ ὀρθὴ διδασκαλία γιὰ τὸν Χριστό. Ἡ
σωτηρία καὶ ἡ λύτρωση τελικὰ δὲν ἐπιτυγχάνεται τόσο μὲ νουθεσίες, συμβουλὲς καὶ
κηρύγματα, ὅσο μὲ τὴν ἔνταξη στὸ σῶμα τοῦ Χριστοῦ, τὴν Ἐκκλησία καὶ τὴν ἐνεργοποίηση
τῶν χαρισμάτων τοῦ ἁγίου Βαπτίσματος.
ζ) Κι αὐτὸ εἶναι γίνεται εὐδιάκριτο στὶς μέρες
μας. Ἐνῶ συχνὰ ὑπάρχει πληθωρικὸ κήρυγμα, νουθεσίες καὶ παραινέσεις, παρατηρεῖται
ἔλλειψη ἀνάλογου βιώματος στὶς ἐκκλησιαστικὲς κοινότητες, τὶς ἐνορίες. Ἔτσι ὅμως
οἱ προσλαμβάνουσες παραστάσεις εἶναι ἀρνητικές. Ὁπότε ἡ ἀπήχηση τοῦ κηρύγματος
εἶναι ἰσχνή. Τὸ ἴδιο συμβαίνει ἀναλογικὰ τόσο στὴν κοινωνικὴ ὅσο καὶ τὴν
πολιτικὴ ζωή. Πολλὰ λόγια γιὰ τὴ δικαιοσύνη, τὴν εἰρήνη, τὴν ἰσοπολιτεία, τὶς ἴσες
εὐκαιρίες καὶ τοῦ δίκαιους νόμους. Τὰ ἀποτελέσματα ἰσχνότατα καὶ γνωστά! Γι’ αὐτὸ
καὶ ἡ ἀναφορὰ τοῦ σημερινοῦ εὐαγγελίου ἔχει εὐρύτερη ἐμβέλεια: “Ὁποῖος τηρήσει ὅλες
τὶς ἐντολὲς καὶ διδάξει ἔτσι καὶ τοὺς ἄλλους, αὐτὸς θὰ θεωρηθεῖ μεγάλος στὴ
βασιλεία τοῦ Θεού”. Αὐτὸς θὰ εἶναι φῶς τοῦ κόσμου, ἀφοῦ τὸ βίωμά του θὰ
στηρίζεται στὴν ἀλήθεια τοῦ εὐαγγελίου.