Η Παναγία μας δεν γεννήθηκε από άσπιλη
σύλληψη, όπως λανθασμένα πιστεύουν οι Ρωμαιοκαθολικοί, αλλά μετά από την φυσική
συνάφεια του Ιωακείμ και της Άννας. Λύθηκε δε η φυσική στειρότητα της Άννας
χάρις στην άμεση παρέμβαση του Θεού ως απάντηση στις προσευχές των δικαίων
Θεοπατόρων. Οι γέροντες Ιωακείμ και Άννα συνήλθαν χωρίς καμμία
σαρκική έλξη, ηδονή, μόνο από υπακοή στον Θεό. Επεσφράγισαν και με αυτήν την
πράξη τους την σωφροσύνη τους. Κατά αυτόν τον τρόπο η Παρθένος συνελήφθη
«σωφρόνως εν τη νηδύι της Άννας εξ Ιωακείμ». Το ότι συνελήφθη σωφρόνως σημαίνει
ότι ο τρόπος της συλλήψεως ήταν αγνός. Για να ήταν όμως η Παρθένος απαλλαγμένη
από το προπατορικό αμάρτημα, δηλ. να είχε άσπιλη σύλληψη, έπρεπε να είχε
γεννηθεί παρθενικώς όπως και ο Χριστός.
Οι δίκαιοι Θεοπάτορες για να
αποκτήσουν όμως τέτοιο τέκνο έδειξαν πίστη αδίστακτη, υπομονή αλύγιστη, έτρεφαν
την ελπίδα που δεν καταισχύνει, είχαν μεγάλη καρτερία στις προσευχές τους· ότι
ο Θεός θα εκπληρώσει το αίτημά τους. Και δεν υπόμειναν την ατεκνία τους για
λίγο μόνο διάστημα. Η παράδοση λέγει ότι μετά από πενήντα χρόνια στειρότητας
αποκτά η Άννα την Θεοτόκο.
Αυτή η στάση των Θεοπατόρων πρέπει να
παραδειγματίζει, αγαπητοί μου αδελφοί και Πατέρες, όλους μας. Όχι μόνον όσους
λαϊκούς αδελφούς μας δεν μπορούν να αποκτήσουν παιδιά, οι οποίοι δεν πρέπει να
χάνουν την ελπίδα τους στον Θεό για τον οποίο «τα αδύνατα τοις ανθρώποις,
δυνατά παρά Αυτώ εστιν» (βλ. Λουκ. 18,27), αλλά και εμάς τους μοναχούς και
όλους τους πιστούς που αγωνίζονται τον «καλόν αγώνα».
Πολλές φορές αποδυσπετούμε,
δυσφορούμε στον αγώνα μας και λέμε ότι δεν βρήκαμε αντικρυσμα, δεν έχουμε
αίσθηση της Χάριτος, αδημονούμε. Και έτσι λυπημένοι που είμαστε, μαραίνεται ο
ζήλος μας, χαλαρώνουμε την αγωνιστικότητά μας, την άσκησή μας. Όμως δεν πρέπει
να κάνομε έτσι αδελφοί μου. Μήπως οι Θεοπάτορες επειδή ο Θεός δεν απάντησε
αμέσως στις προσευχές τους σταμάτησαν να Τον επικαλούνται, να πιστεύουν ότι θα
λάβουν, σταμάτησαν να κρούουν, να ζητούν, να ελπίζουν; Και τι αδαμάντινη
υπομονή και καρτερία έδειξαν για τόσα χρόνια!
Για να βιωθούν τα πνευματικά
«χρεία μεγάλης υπομονής». Ο άγιος Ισαάκ ο Σύρος έζησε την συστολή, την στέρηση
της θείας Χάριτος, τις θλίψεις του νοητού πολέμου για τριάντα χρόινια. Έλαβε
μόνιμα την θεία Χάρη μετά από αυτό το μακρό χρονικό διάστημα αιματηρού αγώνα
και υπομονής. Αυτό το αναφέρουμε ιδιαίτερα για εμάς τους μοναχούς, που
κληθήκαμε για να λάβουμε το πλήρωμα της Χάριτος. Χρειάζεται υποίμοινη στις
θλίψεις, πίστη στις επαγγελίες του Θεού, τέλεια υπακοή στο θέλημα του Θεού και
ελπίδα ώστε να μην «εκκακούμε εν ταις προσευχαίς» (βλ. Λουκ. 18,1). Ο Θεός
γνωρίζει πότε μας συμφέρει να μας δώσει την ανέκφραστη, την ακατάληπτη και
ανεκτίμητη θεοποιό δωρεά Του, την θεία Χάρη ως ενδημούσα κατάσταση. «Τα
πνευματικά αφ’ εαυτών έρχονται», τονίζει ο αββάς Ησαΐας, δεν τα ρυθμίζομε όπως
και όποτε θέλομε εμείς.
Μάλιστα, πολλές φορές, πριν ο
Θεός μας δώσει κάποια ευλογία, ένα χάρισμα, μας δοκιμάζει με έναν πειρασμό, του
οποίου η έκβαση καθορίζει και το αν αποδειχθούμε άξιοι να δεχθούμε το θείο αυτό
δώρο. Αυτό παρατηρούμε και στους Θεοπάτορες, που όταν πλησίαζε ο καιρός για να
τους δώσει ο Θεός τέκνο, παραχώρησε να δοκιμασθούν ακόμη περισσότερο. Ήταν η
εορτή της Σκηνοπηγίας και όταν πήγαν στον ναό να προσφέρουν δώρα, ο ιερεύς
Ρουβίμ τους ονείδισε λέγοντάς τους, ότι δεν ήταν άξιοι να προσφέρουν δώρα στον
Θεό, αφού δεν έκαναν παιδιά για τον Ισραήλ. Οι Θεοπάτορες μετά από αυτό το
συμβάν λυπήθηκαν πάρα πολύ, αλλά δεν απελπίσθηκαν. Κατέφυγαν σε «εκ βαθέων
προσευχή» –ο Ιωακείμ στο όρος και η Άννα στον κήπο– η οποία τελικά εισακούστηκε
άμεσα, αφού άγγελος Κυρίου πληροφόρησε καθέναν ξεχωριστά ότι θα γίνει η σύλληψη
και η γέννηση τέκνου που θα διακηρυχθεί σε όλη την οικουμένη.
Έτσι και εμείς, αγαπητοί μου
αδελφοί και Πατέρες, να επιδεικνύουμε αγόγγυστη υπομονή στις θλίψεις και στους
πειρασμούς, που παραχωρεί ο Θεός για την δική μας ωφέλεια και πνευματική
προκοπή. Ευχόμεθα η Κυρία μας Θεοτόκος και η Θεοπρομήτορα Άννα, που έχουν την
ευλογία να θεραπεύουν την φυσική στειρότητα, να θεραπεύσουν τις στείρες καρδιές
μας από πνευματικά έργα, ώστε ο Θεός να πέμψει στις ψυχές μας την θεία και
γλυκυτάτη Χάρη Του, η οποία ομορφαίνει, ανακαινίζει, αθανατίζει, αφθαρτίζει τον
άνθρωπο.
*Ομιλία του Γέροντα Εφραίμ, που έγινε στην
Τράπεζα της Μονής Βατοπαιδίου κατά την εορτή του Γενεσίου της Θεοτόκου το 2002