Π. Αντώνιος Μπλούμ –Μητροπολίτης Σουρόζ (1914- 2003))
Η ίδια αλήθεια εμφανίζεται και στην επόμενη
παραβολή, του Άσωτου Γιου. Κι εδώ βρίσκουμε δύο πρόσωπα, τον δίκαιο και τον
φαύλο. Ο άσωτος γιος κατά μία έννοια είναι μία άλλη όψη του Τελώνη και ο
μεγάλος αδελφός μοιάζει με τον Φαρισαίο. Αλλά εδώ δεν είμαστε αντιμέτωποι μόνο
με τη σύγκρουση ανάμεσα στο νόμο που είναι αντικειμενικός και γι’ αυτό νεκρός
και το έλεος που είναι υποκειμενικό γιατί είναι ζωντανό και προσωπικό. Εδώ
έχουμε να κάνουμε με την ίδια την αμαρτία. Τι είναι αμαρτία; Ορίζεται καθαρά,
θα έλεγε κανείς, στο σύντομο διάλογο ανάμεσα στον Πατέρα και τον γιο στην αρχή
της παραβολής. Κι αν θελήσουμε να τον μεταφέρουμε στη σύγχρονη εποχή με έναν
όχι τόσο κομψό τρόπο σαν του Ευαγγελίου, θα τον συνοψίζαμε σε λόγια όπως αυτά:
“Πατέρα θέλω να ζήσω αλλά στέκεσαι εμπόδιο στο δρόμο μου. Όσο ζεις η περιουσία
σου ανήκει. Πρέπει, λοιπόν, να φύγεις από τη μέση. Ας υποθέσουμε ότι είσαι ήδη
νεκρός. Δεν μπορώ να περιμένω μέχρι να πεθάνεις στ’ αλήθεια. Ας συμφωνήσουμε
ότι όσο τουλάχιστον με αφορά δεν έχω πια πατέρα, αλλά κατέχω την περιουσία του
γιατί τον έχω κληρονομήσει”. Αυτό είναι λίγο έως πολύ το περιεχόμενο του
διαλόγου που συχνά διαμείβεται ανάμεσα σε γονείς και παιδιά αλλά κι ανάμεσα σε
ανθρώπους που σχετίζονται με τον έναν η τον άλλον τρόπο. Με άλλα λόγια: “Δεν σε
υπολογίζω σαν πρόσωπο. Στέκεσαι στο δρόμο μου. Το μόνο που έχει αξία για μένα
είναι ο,τι μπορώ να αρπάξω από σένα. Κι αφού πάρω αυτό που θέλω μπορείς να
εξαφανιστείς. Πρέπει να αποδεχτείς ότι δεν υπάρχεις”. Αυτή είναι η ουσία της
αμαρτίας απέναντι στον Θεό και τους ανθρώπους. Από τον Θεό είμαστε έτοιμοι να
δεχτούμε όσα μας προσφέρει και κατόπιν να τον εξορίσουμε από τη ζωή μας, με τον
ίδιο αδίστακτο τρόπο που ο Άσωτος λησμόνησε τον Πατέρα του στην ξένη γη. Αλλά
και τον συνάνθρωπό μας πρόθυμα τον παραμερίζουμε και τον αποκλείουμε από τη ζωή
μας γιατί δεν μετράει. Αυτό που μετράει είναι τα αντικείμενα και η εκμετάλλευσή
τους.
Υπάρχει, όμως, και μία άλλη όψη της παραβολής:
η πείνα, η δυστυχία και η μοναξιά, όλα αυτά που αποστρεφόμαστε στη ζωή κι όμως
αποτελούν συχνά τη μόνη ελπίδα μας να σωθούμε. Όσο διάγουμε στην άνεση του βίου
αδιαφορούμε για την πραγματική μας κατάσταση. Αποδεικνυόμαστε ανίκανοι να
σκύψουμε μέσα μας και να δούμε ότι είμαστε μόνοι στη μέση του πλήθους και
πάμφτωχοι στο κέντρο του πλούτου. Είναι σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε ότι όλα
τα πικρά και δύσκολα που ανταμώνουμε στο δρόμο μας, όλα αυτά που μισούμε και
φοβόμαστε, είναι η σωτηρία μας. Για μας η στέρηση είναι όρος ουσιώδης. Κι αν
δεν έχουμε στερηθεί πρέπει να μάθουμε να στερούμαστε στο σημείο που η έλλειψη
θα μας οδηγήσει στην επίγνωση ότι αντικρίζουμε τον Θεό σε κατάσταση
ολοκληρωτικής γύμνιας και ανέχειας –τη μόνη κατάσταση που μας ανήκει.
Ένας όμορφος μύθος διηγείται τη ζωή ενός
πάμφτωχου ραβίνου που πρωΐ-βράδυ ευχαριστούσε τον Θεό για τη γενναιοδωρία Του.
Κάποιος που άκουσε την προσευχή του αναρωτήθηκε: “Πως μπορείς να είσαι τόσο
υποκριτής; Δεν βλέπεις ότι ο Θεός σου έχει στερήσει τα πάντα;” Κι εκείνος
απάντησε: “Κάνεις λάθος. Ο Θεός με κοίταξε και σκέφτηκε, “αυτός ο άνθρωπος για
να σωθεί έχει ανάγκη την πείνα και τη δίψα, το κρύο και τη μοναξιά, την
αρρώστια και την εγκατάλειψη.” Και μου τα έδωσε σε αφθονία”. Να το αληθινό
χριστιανικό ήθος, η συμπεριφορά ενός πιστού για τον οποίο το μόνο που έχει
πραγματική σημασία είναι η ψυχή του. Το ίδιο μας φανερώνει και η αυτοσυνειδησία
του Ασώτου ....
