ΣΑΛΠΙΣΜΑΤΑ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ

Αντώνιος Πινακούλας (Πρεσβύτερος) Γ. ΕΜΕΙΣ ΚΑΙ ΤΟ ΜΑΡΤΥΡΙΟ ΤΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ 1.  Σύνδεση με τα προηγούμενα 2. Η δική μας μαρτυρία 3. Η δική μας γιορτή 1. Ποιοί είναι αυτοί που σήμερα λένε ότι οι Απόστολοι Πέτρος και Παύλος μαρτύρησαν για τον Χριστό; Ποιοί είναι αυτοί που συνεχίζουν τη μαρτυρία των Αποστόλων; Είμαστε εμείς. Και πως μπορεί να γίνει αυτό; Θυμόσαστε, στο βιβλίο του Ιώβ, στην Παλαιά Διαθήκη, όταν συμβαίνουν όλα εκείνα τα κακά, έρχεται ένας δούλος για να πει στον Ιώβ ότι εκεί που ήταν τα παιδιά σου «ξαφνικά φύσηξε άνεμος δυνατός από την άλλη άκρη της ερήμου, χτύπησε το σπίτι από παντού και το γκρέμισε. Τα παιδιά πλακώθηκαν στα ερείπια και σκοτώθηκαν και μόνο εγώ κατάφερα να γλιτώσω για να σου φέρω τα νέα» (Ιώβ 1, 19). Αυτός που γλίτωσε από τον ίδιο θάνατο, αυτός που επέζησε, την ώρα που τα παιδιά του Ιώβ πέθαιναν, αυτός μετέφερε τη μαρτυρία. Μετέφερε κάτι που το είχε μέσα του, που το ζούσε ο ίδιος, ήταν κάτι ζωντανό, κάτι που τον είχε συνταράξει. «Εγώ...

...  Στη φύση μας όλα είναι απλά, καθαρά, λιγοστά, όχι πλήθος που κουράζει το μυαλό. Γι  αὐτὸ και τα αισθήματά μας είναι τα ίδια, απλά, όσο είμαστε ειλικρινείς με τον εαυτό μας και δεν θέλουμε να κάνουμε τον Ευρωπαίο.      Αυτή, λοιπόν, η απλότητα που υπάρχει στη φύση μας και στην ψυχή μας, είναι η πλούσια φτώχεια που είπαμε. Η απλότητα φαίνεται για φτώχεια στο μάτι και στην ψυχή του ρηχού ανθρώπου. Και πλούτος νομίζεται το πλήθος. Ο αρχαίος είπε το ρητό: «Ουκ εν τω πολλώ το ευ, αλλ  ἐν τω ευ το πολύ».  Ερχόμαστε τώρα στην τέχνη. Η τέχνη μας είναι κι αυτή σαν τη φύση μας, απλή απ  ἔξω και πλούσια από μέσα. Τα αρχαία χτίρια ξεκουράζουνε με την απλότητά τους. Οι κολόνες, τα αετώματα, οι μετόπες, όλα είναι απλούστατα. Δυό τρεις κολόνες στέκουνται απάνω σ  ἕναν ψηλόν κάβο, κ  εἶναι τόσο αρμονικές με την τοποθεσία, που θαρρεί κανένας πως και τα δυό, το φυσικό και το τεχνητό, τα έκανε το ίδιο χέρι, το ίδιο αίσθημα!  Οι βυζ...

Φοιτητής:  Εσείς οι Χριστιανοί αδιαφορείτε λίγο-πολύ για τα προβλήματα αυτής της ζωής. Συνέχεια μιλάτε για την αιώνια βασιλεία. Αιώνια βασιλεία εδώ, αιώνια βασιλεία εκεί, ενώ ο κόσμος έχει τόσα προβλήματα. Ο γέροντας τον κοίταξε με το διαπεραστικό του βλέμμα και είπε: Γέροντας:  Παιδί μου, για να μη μιλάμε αφηρημένα, για πες μου ένα πρόβλημα αυτής της ζωής, για το οποίο δεν έχει δώσει απάντηση η Εκκλησία του Χριστού; Φοιτητής: Ναι να σας πω. Η φτώχεια. Εκατομμύρια άνθρωποι στον κόσμο πεινούν, είναι γυμνοί κι εσείς τους μιλάτε για τη αιώνια βασιλεία. Λες και μπορεί κανείς να χορτάσει η να ντυθεί με την αιώνια βασιλεία. Γέροντας: Καλό μου παιδί, και σ'αυτό έχει απαντήσει η Εκκλησία. Αν οι άνθρωποι τηρούσαν τις εντολές της «ο έχων δύο χιτώνας μεταδότω τω μη έχοντι» (Λουκ. 3, 11) και «εάν μη περισσεύση η δικαιοσύνη υμών πλείον των γραμματέων και φαρισαίων, ου μη εισέλθητε εις την βασιλείαν των ουρανών» (Ματθ. 5, 20), δεν θα μιλούσαμε αυτή τη στιγμή για ...

 Τα ίδια γίνουνται και στις άλλες τέχνες. Η δική μας ζωγραφική, δηλαδή η βυζαντινή, είναι απλή και λιτή στην όψη, καθαρισμένη από τα μάταια κι ανώφελα στολίδια της προοπτικής και της ανατομίας, καθαρή σαν κρούσταλλο, κι από μέσα γεμάτη πνευματικό βάθος, χωρίς επιτήδεψη που θέλει, να ξεγελάσει το μάτι (trompe d  oeil), δηλαδή πράγματα σαλντιμπαγκικά, κατώτερα από τους σκοπούς που πρέπει να  χει η τέχνη. Η ζωγραφική σε άλλες χώρες στάθηκε κολλημένη μόνο στο φαινόμενο, παραφορτωμένη με αδιαφόρετα πράγματα, με προοπτικές, με ανατομίες, με σκηνοθεσίες θεατρικές, με φωτισμούς επιτηδευμένους και ψεύτικους, παραγεμισμένη με ένα σωρό ανόητα εφευρήματα, με ταβάνια πλουμισμένα, που δείχνουνε τάχα βάθος στο διάστημα, χωρίς καμμιά απλότητα, μπερδεμένη και πατικωμένη, όπως π.χ. είναι τα έργα του Μιχαήλ Αγγέλου, μ  ἕνα σωρό μπεχλιβάνηδες, του Τισιάνου, του Βερονέζε, προπάντων του Τιντορέττο, με χιλιάδες πρόσωπα, σε σημείο να μη βλέπεις τίποτα, τα έργα του Ρούμπενς, που είναι...

«Ἐκτήσω τῇ ταπεινώσει τὰ ὑψηλά, τῇ πτωχείᾳ τὰ πλούσια».  Αυτά τα θαυμάσια λόγια είναι παρμένα από το τροπάρι του αγίου Νικολάου και λένε πως αυτός ο άγιος απέκτησε με την ταπείνωση τα υψηλά, δηλαδή αξιώθηκε να πάρει μεγάλα πνευματικά χαρίσματα με την ταπείνωση, και με τη φτώχεια πλούτισε την ψυχή του με ουράνιους θησαυρούς. Αλλά αυτά τα λόγια είναι και γενικά σύμβολα για την Ελλάδα και για την Ορθοδοξία, που είναι η θρησκευτική έκφρασή της. Το «τη πτωχεία τα πλούσια» είναι παρόμοιο με το αρχαίο ρητό «καλλιτεχνούμεν μετ  εὐτελείας», που εξηγεί την απλότητα, την λιτότητα που υπάρχει στην τέχνη μας, και γενικά σε όλα μας. Πρώτα-πρώτα, η φύση μας είναι «τη πτωχεία πλουσία», δηλαδή φαίνεται απ  ἔξω φτωχή, μα στο βάθος είναι πλούσια. Ένα μάτι που βλέπει μοναχά εξωτερικά και ξώπετσα, δε μπορεί να νοιώσει το πνευματικό βάθος που υπάρχει πίσω από τα φαινόμενα. Η ελληνική φύση είναι απλή και λεπτή: Βουνά που είναι σπανά τα περισσότερα, δίχως δέντρα η με λιγοστά δεντρ...

π.Anthony Bloom Στο ευαγγέλιο του Μάρκου αναφέρεται ότι, μολονότι κάθε βλασφημία εναντίον του Χριστού μπορεί να συγχωρηθεί, η βλασφημία εναντίον του Αγίου Πνεύματος όχι. Ο Χριστός μπορεί να παρερμηνευτεί. Μπορεί να μην Τον αναγνωρίσουμε. Μπορεί να κρίνουμε λανθασμένα. Μπορεί να μην είμαστε αρκούντως ώριμοι για να Τον αποδεχτούμε, καθότι είναι έξω από εμάς και για να σχετιστούμε μαζί Του θα πρέπει να διανυθεί μία απόσταση από εμάς προς Εκείνον και από Εκείνον προς εμάς. Όμως δεν μπορούμε να αρνηθούμε κάποια εμπειρία μας πού συνδέεται με το Άγιο Πνεύμα, διότι είναι δική μας εμπειρία.   Θα σας δώσω ένα παράδειγμα: Κάποιος στέκεται στον δρόμο, παγωμένος από το κρύο και κοιτάζει μέσα από ένα παράθυρο τις φλόγες πού τρίζουν σε ένα αναμμένο τζάκι. Αν είναι η πρώτη φορά πού βλέπει και αποκτά εμπειρία της φωτιάς, και αν του έχουν πει ότι η φωτιά είναι κάτι πού σε ζεσταίνει μέχρι το κόκκαλο, τότε αυτός θα ανασηκώσει τους ώμους του και θα πει «όχι, δεν σε ζεσταίνει - οι ...

''Οσοι πήγατε σήμερα εκκλησία,που εύχομαι να ήσασταν όλοι εκεί,όσοι είμαστε μαζί εδώ μέσα, ...ακούσαμε το ευαγγέλιο εκείνο με την αρχιερατική προσευχή του Χριστού μας για τον Ιδιον,για τους Αποστόλους Του και για όλους εμάς που πιστεύουμε σε Αυτόν,στον Κύριο μας. Αυτή η προσευχή έγινε κατά την διάρκεια του Μυστικού Δείπνου, ενώ είχε φύγει,είχε αποχωρήσει ο Ιούδας. Σας στέλνω φωτογραφίες από το χώρο που συνέβη αυτό,δηλαδή από το Υπερώο,όπως σώζεται σήμερα.! Είναι το σημαντικώτερο από τα προσκυνήματα του λόφου της Σιών στα Ιεροσόλυμα. Ηταν διώροφο κτίσμα ,οικία της Μαρίας μητέρας του Ευαγγελιστή Μάρκου. Εδώ έγινε ο Μυστικός Δείπνος,εδώ έπλυνε τα πόδια των μαθητών Του ο Κύριος,εδώ Τον είδαν πάλι μετά την Ανάστασή Του,εδώ έγινε η ψηλάφησή Του από τον Θωμά,εδώ έγινε η επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος την ημέρα της Πεντηκοστής,εδώ αργότερα κήρυξε ο Απ. Πέτρος και πίστευσαν 3.000 άνθρωποι,εδώ ιδρύθηκε η πρώτη Χριστιανική Εκκλησία,εδώ έγινε η πρώτη Αποστολική ...

Π. Αντώνιος Μπλούμ – Μητροπολίτης Σουρόζ (1914- 2003) Ακοή   Είπα πριν ότι δεν αρκεί να βλέπουμε. Πρέπει επίσης να ακούμε. Η ακοή είναι μία πράξη εντατικής προσοχής. Για να ακούσουμε δε φτάνει να δανείσουμε απλά τα αυτιά μας, αλλά πρέπει επίσης να δοκιμάσουμε και να καταλάβουμε το νόημα και την ένταση των λέξεων. Να ακούμε, σημαίνει να σκύβουμε τα κεφάλια μας με ταπείνωση, γιατί αυτή είναι ικανή να αποδεχτεί αυτό που το άλλο πρόσωπο σπέρνει στο έδαφος του μυαλού και της καρδιάς μας. Αυτό είναι το αληθινό νόημα της αγγλικής λέξης «humility» (=ταπείνωση). Προέρχεται από το λατινικό «humus», γόνιμο χώμα, αυτό το χώμα που πια δεν το προσέχουμε γιατί είμαστε συνηθισμένοι σ’ αυτό, βουβό και σκοτεινό, ικανό να χρησιμοποιεί σωστά τα σκουπίδια που αναποδογυρίζουμε πάνω του, ικανό να μετασχηματίζει τα απόβλητά μας σε πλούτο, να αποδέχεται κάθε σπόρο, να του δίνει σώμα, ζωή, ανάπτυξη έτσι ώστε αυτός να ολοκληρωθεί στον εαυτό του, χωρίς ποτέ να του αλλάζει τη φύση του. Όπως η πλ...

Π. Αντώνιος Μπλούμ – Μητροπολίτης Σουρόζ (1914- 2003) Όραση Ο Χριστός μιλά για την καθαρή όραση που χρειαζόμαστε για να βλέπουμε, τα πράγματα όπως είναι. Αν υπάρχει κάτι στραβό με τα μάτια μας τότε προεκτείνουμε σκιές πάνω στα πράγματα η βλέπουμε, αντί γι’ αυτά, τα παραμορφωμένα σχήματα που τα φτωχά μας μάτια διαμορφώνουν στη φαντασία μας. Αλλά η καθαρή όραση δεν είναι αρκετή. Πρέπει να διαλέξουμε και το σωστό σημείο εποπτεύσεως. Πρέπει να βρούμε τη σωστή απόσταση, από την οποία μπορούμε να δούμε ολόκληρο το αντικείμενο. Δεν είναι αυτό ουσιώδες για να κοιτάξουμε ένα έργο τέχνης; Ένας πίνακας η ένα άγαλμα πρέπει να ιδωθεί ούτε από πολύ κοντά ούτε από πολύ μακρυά. Υπάρχει το βέλτιστο σημείο, από όπου το βλέπουμε όπως θέλησε ο καλλιτέχνης, από όπου μπορούμε να δούμε το όλο χωρίς να καταβληθούμε από τα τμήματά του. Το ίδιο ισχύει για τις ανθρώπινες σχέσεις. Πρέπει να βρούμε τη σωστή απόσταση, όχι στο χώρο και στο χρόνο αλλά στην εσωτερική ελευθερία• την ελευθερία που είναι έ...

Π. Αντώνιος Μπλούμ – Μητροπολίτης Σουρόζ (1914- 2003) Το είδος της συνάντησης.  Όπως και να το κάνουμε, καθένας που επιδιώκει τη συνάντηση με τα βαθειά νοήματα του κόσμου είναι μόνος και πρέπει να μάθει να αναγνωρίζει την ύπαρξη του άλλου. Και αυτή η αναγνώριση πρέπει να γίνει μέσα σε μία σχέση κι όχι στην απομόνωση. Αυτό είναι σημαντικό. Δεν γνωρίζουμε τίποτα και κανένα παρά μόνο μέσα από μία σχέση. Αν αποσυνδεθούμε, τίποτα δεν υπάρχει για μας.  Αλλά είναι επικίνδυνο να μην ξέρουμε τίποτα και κανένα παρά μόνο σε σχέση με τον εαυτό μας. Αυτό σημαίνει να αποκεντρώσουμε το σύμπαν. Αναφέροντας τα πάντα στον εαυτό μας τον παραμορφώνουμε και τον κάνουμε τόσο μικρό και τιποτένιο, όπως είμαστε εμείς, με τις μικρές και τιποτένιες επιθυμίες μας. Έτσι όταν αρχίζουμε να αναγνωρίζουμε την ύπαρξη του άλλου, πρέπει να είμαστε έτοιμοι να παραμερίσουμε ως ένα βαθμό τον εαυτό μας, να τον υπερβούμε και να παραδεχθούμε τις ανάγκες του άλλου και τα δικαιώματά του για ανεξαρτησί...