Τοῦ πρεσβυτέρου Νικολάου Δαλαγιῶργου
Πρὶν ἀπὸ τὸ δικό του Πάσχα καὶ
πρὶν ἀπὸ τὸ Πάσχα τοῦ λαοῦ Τοῦ ὁ Χριστὸς εἰσέρχεται στὴν ἔρημο (Ματθ. 4, 1).
Καὶ ὅπως ὁ παλαιὸς Ἰσραὴλ μὲ τὸν Μωυσῆ ἔμεινε σαράντα χρόνια, ἔτσι καὶ ὁ
Χριστὸς μένει σαράντα ἡμέρες μέσα στὴ δοκιμασία τῆς ἐρήμου, ὅπου ἀντιμετωπίζει
ἀπὸ τὸν πειραστὴ διάβολο τρεῖς πειρασμούς.
Ὁ πρῶτος πειρασμὸς ἦταν ὁ «βιολογικὸς»
πειρασμός, ὁ πειρασμὸς τῆς πείνας καὶ τῆς δίψας (Ματθ. 4,2). Ὁ πονηρός, μετὰ
σαράντα ἡμέρες νηστείας καὶ ἄσκησης τοῦ Χριστοῦ, τοῦ λέγει: «Ἐὰν εἶσαι υἱὸς τοῦ
Θεοῦ, κᾶνε τὶς πέτρες ψωμὶ γιὰ νὰ χορτάσεις τὴν πείνα σου καὶ τὴν πείνα τοῦ
κόσμου. Ξεκινᾶς γιὰ τὸ ἔργο Σου καὶ ξεχνᾶς ὅτι ὁ κόσμος πεινᾶ. Ἱκανοποίησε
πρῶτα τὶς ὑλικές του ἀνάγκες καὶ μετὰ προσπάθησε νὰ τοὺς ὁδηγήσεις στὴν
πνευματικὴ ζωή». Ὁ Χριστὸς στὴν πρόκληση τοῦ πονηροῦ ἀρνεῖται νὰ μετατρέψει τὶς
πέτρες σὲ ψωμί. Δὲν ὑπόσχεται κανέναν ὑλικὸ παράδεισο, ἀλλὰ δημιουργεῖ ἕνα
προηγούμενο καὶ μιὰ πνευματικὴ παράδοση γιὰ τὸν λαό Του μὲ τὴν ἀπάντησή Του: «Ὁ
ἄνθρωπος δὲ ζεῖ μόνο μὲ τὸ ψωμί, τὰ ὑλικὰ ἀγαθά, ἀλλὰ μὲ τὸν λόγο τοῦ Θεοῦ ποὺ
δίδει περιεχόμενο στὴ ζωή του». Ἡ πίστη καὶ ἡ πνευματικὴ ζωὴ δὲν μπορεῖ νὰ
ὑποτάσσονται στὴν καθημερινὴ ἀνάγκη. Ἡ ὀρθόδοξη ζωὴ εἶναι ἡ ὑπέρβαση τῆς
καθημερινότητας, εἶναι ἡ εἴσοδος διὰ τῆς ἐρήμου τῆς ἱστορίας στὸν χῶρο τῆς
αἰωνιότητας.
Ὁ δεύτερος πειρασμὸς τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ στὴν
ἔρημο ἦταν ὁ πειρασμὸς τῆς πνευματικῆς ἐπάρκειας καὶ πνευματικῆς ἀνεξαρτησίας
ἀπὸ τὴ Χάρη καὶ τὴν παρουσία τοῦ Θεοῦ. Εἶναι ἕνα εἶδος πειρασμοῦ
«αὐτοσυνειδησίας». Ὁ πειραστὴς διάβολος παραλαμβάνει τὸν Ἰησοῦ, μᾶς ἀναφέρει ὁ
Εὐαγγελιστὴς Ματθαῖος, καὶ τὸν ὁδηγεῖ στὸν Ναό, ὅπου διατυπώνει μέσα σὲ ἱερὸ
μάλιστα χῶρο τὸν πειρασμό του: «Ἐὰν εἶσαι υἱὸς τοῦ Θεοῦ, πέσε κάτω ἀπὸ τὴ στέγη
τοῦ Ναοῦ, γιατί εἶναι γραμμένο ὅτι δὲ θὰ πάθεις τίποτε, ἀφοῦ ὁ Θεὸς θὰ δώσει
ἐντολὴ γιὰ Σένα στοὺς ἀγγέλους Του καὶ θὰ σὲ σηκώσουν στὰ χέρια τοὺς» (Ματθ. 4,
6). Ὁ διάβολος προκαλεῖ τὸν Χριστὸ νὰ
κάνει κάποιο θαῦμα, γιὰ νὰ ἀποδείξει τὴ θεία Τοῦ προέλευση. Ἀντιλαμβάνεται
κανεὶς τί θὰ σήμαινε, ἐὰν ἔστω πρὸς στιγμήν, ἀμφέβαλε ὁ Χριστὸς γιὰ τὴ φύση τοῦ
προσώπου Του καὶ τῆς ἀποστολῆς Του· ἐὰν ἤθελε, σύμφωνα μὲ τὸν πειρασμό, νὰ
δοκιμάσει, τὴ σχέση Του μὲ τὸν Θεὸ Πατέρα καὶ νὰ βεβαιωθεῖ γιὰ τὸν ἑαυτό Του
καὶ τὶς δυνατότητές Του. Ἂν τώρα ὁ πειρασμὸς αὐτὸς μεταφερθεῖ στὸν χῶρο τοῦ
ἀνθρώπου καὶ τῆς ἀνθρώπινης κοινωνίας, τότε μποροῦμε νὰ ἀντιληφθοῦμε γιατί ὁ
κόσμος καὶ ὁ ἄνθρωπος σήμερα βρίσκεται σὲ κατάσταση ἐλλείψεως αὐτογνωσίας καὶ
αὐτοσυνειδησίας. Πόσες φορὲς ὁ κόσμος δὲν ἀναζητᾶ ἀπὸ τὴν πίστη θαύματα γιὰ νὰ
πιστέψει; Ὁ Κύριος, ὅμως, δὲν ἐνδίδει στὸν μεγάλο αὐτὸ πειρασμὸ- γιατί θέλει ἡ
πίστη τοῦ ἀνθρώπου νὰ μὴ στηρίζεται σὲ θαυματουργικὲς πράξεις ἢ ἐξωτερικὰ
τεκμήρια. Ἡ πίστη στὸν Θεό, ποὺ εἶναι καρπὸς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, εἶναι
οὐσιαστικὰ μιὰ ἐλεύθερη καὶ ἀγαπητικὴ ἀποδοχὴ ποὺ δικαιώνεται μόνο ἀπὸ τοὺς
καρπούς της.
Ὁ τρίτος πειρασμὸς τῆς ἐρήμου εἶναι ὁ
πειρασμὸς τῆς ἐξουσίας καὶ τῆς δυνάμεως. «Ἐὰν πέσεις καὶ μὲ προσκυνήσεις, θὰ
σοῦ δώσω ὅλα τα βασίλεια τοῦ κόσμου» (Ματθ. 43). Εἶναι πολὺ χαρακτηριστικὸ πὼς
στὴν ἔρημο ὁ διάβολος δὲν ἔρχεται ν’ ἀποτρέψει τὸν Ἰησοῦ ἀπὸ τὴ μεσσιανικὴ
ἀποστολή Του καὶ νὰ τὸν ἀπομακρύνει ἀπὸ τὴν ἄσκηση μιᾶς κάποιας ἐξουσίας. Ὁ
Ἰησοῦς Χριστὸς καλεῖται ἀπὸ τὸν σατανᾶ νὰ γίνει Μεσσίας τοῦ διαβόλου καὶ νὰ
ἀσκήσει τὴν ἐξουσία αὐτὴ ἐπάνω σ’ ὅλους τους λαοὺς τῆς γῆς στὸ ὄνομα τοῦ
πειραστῆ. Ὁ τρίτος αὐτὸς πειρασμὸς ἀνακεφαλαιώνει κατὰ τρόπο ἁπτὸ καὶ ὠμὸ τὴν
τραγικὴ ἱστορία τοῦ ἀνθρώπου διὰ μέσου των αἰώνων, μιὰ Ἱστορία πολέμων καὶ
βιαιοτήτων, ἁρπαγῶν καὶ διεκδικήσεων. Μιὰ ἱστορία ἀσκήσεως ἐξουσίας ὄχι ἐν
ὀνόματι τῆς ἀλήθειας καὶ τοῦ Θεοῦ, ἀλλὰ ἐν ὀνόματι τοῦ ψεύδους καὶ τοῦ
διαβόλου. Μιὰ ἱστορία ποὺ δὲν ὁδήγησε ποτὲ τὸν ἄνθρωπο σὲ ἐλευθερία ἀλλὰ σὲ
χίλιες δυὸ μορφὲς δουλείας.
Ὁ Χριστός, μέσα στὸ Εὐαγγέλιο, δίδει τὸ μέτρο
καὶ τὸ νόημα τῆς ἡγεσίας. Ἡ ἐξουσία συνδέεται ὄχι μὲ τὴν καταδυνάστευση ἀλλὰ μὲ
τὴ διακονία καὶ τὴν προσφορά. «Ξέρετε ὅτι οἱ ἄρχοντες καταδυναστεύουν τὰ ἔθνη
καὶ οἱ μεγάλοι τα καταπιέζουν. Αὐτὸ δὲ θὰ γίνεται σ’ ἐσάς, ἀλλὰ ἐκεῖνος ποὺ
θέλει νὰ γίνει μεγάλος ἀνάμεσά σας θὰ εἶναι διάκονός σας, καὶ ἐκεῖνος ποὺ θέλει
νὰ εἶναι πρῶτος, αὐτὸς θὰ εἶναι δοῦλος σας, ὅπως ἀκριβῶς ὁ Υἱὸς τοῦ Ἀνθρώπου
δὲν ἦλθε νὰ ὑπηρετηθεῖ, ἀλλὰ νὰ διακονήσει καὶ νὰ δώσει τὴ ζωὴ τοῦ λύτρο ἀντὶ
πολλῶν». (ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ)
